అరుణాచలం – అగ్నిలింగం వెనుక రహస్యాలు, గిరివల మర్మాలు, ముక్తి మార్గం

Arunachalam Temple Mysteries: ప్రపంచంలో అనేక అద్భుతాలు ఉన్నాయి, వాటిలో అరుణాచలం ఒకటి. ఇది కేవలం ఒక మామూలు కొండ కాదు, సాక్షాత్ పరమశివుడే అగ్నిలింగ రూపంలో ఇక్కడ వెలిశాడు. శివుని అనుమతి లేనిదే ఈ క్షేత్రంలోకి ప్రవేశించడం సాధ్యం కాదని, ఆయన్ను స్మరిస్తే చాలు ముక్తి లభిస్తుందని భక్తుల విశ్వాసం. అరుణాచలం గురించి తెలుసుకోవాలంటే కూడా కోట్ల జన్మల పుణ్యం ఉండాలని బ్రహ్మశ్రీ చాగంటి కోటేశ్వరరావు గారు తన ప్రవచనల్లో తెలిపారు. అంతేకాకుండా చిత్రగుప్తుడు కూడా మనిషి జీవితాన్ని అరుణాచలానికి వెళ్ళకముందు, వెళ్ళిన తర్వాత అని రెండు భాగాలుగా చూస్తారని చాగంటి గారు పేర్కొన్నారు.

అరుణాచలం ఆవిర్భావం: లింగోద్భవ కథ స్థల పురాణం ప్రకారం, పూర్వం ఒకానొక సమయంలో బ్రహ్మ విష్ణువులకు “ఎవరు గొప్ప” అనే విషయంపై పెద్ద తగాదా వచ్చింది. బ్రహ్మ తాను సృష్టికర్తనని, విష్ణువు తాను స్థితికారుడనని వాదించుకున్నారు. వారి కలహాన్ని పోగొట్టడానికి, పరమేశ్వరుడు వారిద్దరి మధ్య అఖండ జ్యోతిర్లింగంగా ఆవిర్భవించాడు. ఈ లింగం యొక్క ఆది, అంతం కనుగొనమని వారికి పరీక్ష పెట్టాడు.

శ్రీ మహావిష్ణువు వరాహ మూర్తియై లింగం మూలాలను తెలుసుకోవడానికి కింది వైపుకు వెళ్ళగా, బ్రహ్మ హంసనెక్కి పై భాగాన్ని తెలుసుకోవడానికి వెళ్ళాడు. కొన్ని వేల దివ్య సంవత్సరాలు ప్రయాణించినా, వారిద్దరూ ఆది అంతాలు కనుక్కోలేకపోయారు. విష్ణువు తాను నిజం ఒప్పుకోగా, బ్రహ్మ అలసట చెంది ఒక మొగలి పువ్వును పట్టుకొని “నువ్వు శివుడి తలపై నుండి వస్తున్నావని, నేను నిన్ను పైనుంచి తెచ్చానని శివుడికి చెప్పాలి” అని అబద్ధం చెప్పమని అడిగాడు. మొగలి పువ్వు అంగీకరించగా, బ్రహ్మ కామధేనువును కూడా సాక్ష్యం చెప్పమని కోరాడు.

బ్రహ్మ శివుడి వద్దకు చేరి, తాను లింగం ఆరంభాన్ని చూశానని, అందుకు మొగలి పువ్వు, కామధేనువు సాక్ష్యమని చెప్పాడు. మొగలి పువ్వు అవునని చెప్పగా, కామధేనువు తలతో అవునని, తోకతో కాదని సమాధానం ఇచ్చింది. అబద్ధం చెప్పినందుకు ఆగ్రహించిన శివుడు, బ్రహ్మను భూలోకంలో పూజాధికారం లేకుండా ఉండమని శపించాడు. అసత్యాన్ని పలికిన మొగలి పువ్వును పూజకు పనికిరాదని, ఆవుకు మాత్రం తల అబద్ధం చెప్పినందుకు దాని తలకు నమస్కరించరాదని, తోక నిజం చెప్పిన కారణంగా అక్కడే పూజించాలని శాసించాడు.

బ్రహ్మకు జ్ఞానోదయమై, శివుడిని తన అహంకారం, అజ్ఞానం తొలగించి జ్ఞానాగ్నిని ప్రసాదించమని ప్రార్థించాడు. ఈ సంఘటన భూలోకంలో ప్రాచుర్యం కల్పించేలా, సకల జనులకు జ్ఞానాన్ని అందించే అగ్ని లింగంగా భూలోకంలో కొలువుదీరాలని కోరాడు. బ్రహ్మ కోరికను మన్నిస్తూ, ఆ లయకారుడే అగ్ని లింగంగా అరుణాచలంలో వెలిసి సకల జనులకు జ్ఞానాగ్ని కాంతులను ప్రసరింపజేస్తున్నాడు.

యుగయుగాలలో అరుణాచలం స్వరూపం శివుడు ఇచ్చిన వరం ప్రకారం, అరుణాచలం వివిధ యుగాలలో ఒక్కొక్క రూపంలో దర్శనమిచ్చింది. కృతయుగంలో ఇది నిప్పుకొండగా (అగ్ని పర్వతం), త్రేతాయుగంలో బంగారు కొండగా (స్వర్ణగిరి), ద్వాపరయుగంలో తామ్రశైలం (తామ్రశైల కొండ)గా కనిపించి, కలియుగంలో రాతికొండ (శిలాశోభితమైన కొండ) రూపంలో దర్శనం ఇస్తోంది. యావత్ భూలోకంలో అరుణాచల కొండనే అతిపెద్ద శివలింగం.

ప్రఖ్యాత పురాతత్వ శాస్త్రవేత్త బీర్బల్ సహాని అరుణాచలం 260 కోట్ల సంవత్సరాల నాటిదని నిర్ధారించారు. అమెరికన్ శాస్త్రవేత్తలు చేసిన పరిశోధనల ప్రకారం, అరుణగిరి హిమాలయాల కన్నా కొన్ని వందల కోట్ల సంవత్సరాల క్రితమే ఏర్పడింది. హిమాలయాలు 5 కోట్ల సంవత్సరాల కింద ఏర్పడగా, అరుణగిరి 350 నుండి 450 కోట్ల సంవత్సరాల కిందటే ఏర్పడిందని జియోలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (GSI) పేర్కొంది. ఈ గిరిపై ఉన్న శిలలు ఎంతో ప్రత్యేకమైనవని, మట్టిలో అనేక ఔషధ గుణాలు ఉన్నాయని శాస్త్రీయంగా నిర్ధారించారు.

గిరి ప్రదక్షిణ మహిమలు అరుణాచలం సాక్షాత్తు పరమశివుడి స్వరూపం కాబట్టి, ఈ కొండ చుట్టూ ప్రదక్షిణం చేస్తే శివునికి ప్రదక్షిణం చేసినట్లేనని భక్తుల విశ్వాసం. తమిళంలో దీనిని “గిరివలం” అంటారు. ఈ ప్రదక్షిణ మొత్తం దూరం 14 కిలోమీటర్లు. గిరి ప్రదక్షిణలో “ప్ర” అంటే పాప సంహారం, “ద” అంటే కామ్యసిద్ధి, “క్షి” అంటే జన్మరాహిత్యం, “ణ” అంటే జ్ఞాన మార్గంలో ముక్తి అని రమణ మహర్షి వివరించారు. ప్రతి అడుగుకు మనసు, మాట, శరీరం ద్వారా చేసిన పాపాలు నశిస్తాయి. ఒక అడుగు వేస్తే కొన్ని వేల అశ్వమేధ యాగాలు చేసిన ఫలితం లభిస్తుందని స్కంద పురాణం తెలుపుతుంది. గిరి చుట్టూ 24 మైళ్ళ లోపు ఎక్కడ మరణించినా ముక్తి కలుగుతుందని నమ్మకం.

ప్రదక్షిణ నియమాలు:

• గిరి ప్రదక్షిణ ఖచ్చితంగా ఎడమ వైపున మాత్రమే చేయాలి.
• పాదరక్షలు ధరించకుండా ప్రదక్షిణ చేయాలి, ఎందుకంటే అరుణాచలం అంతటా కోటానుకోట్ల సూక్ష్మ లింగాలు ఉన్నాయి. తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో సాక్సులు వేసుకోవచ్చు.
• వాహనాలతో గిరి ప్రదక్షిణ చేయరాదు. నడవలేని వృద్ధులు, అనారోగ్యంతో ఉన్నవారు నెమ్మదిగా నడిచి విశ్రాంతి తీసుకోవచ్చు.
• గిరి ప్రదక్షిణ మాట్లాడకుండా, “అరుణాచల శివ” వంటి దైవ నామస్మరణ చేస్తూ నెమ్మదిగా చేయాలి.
• మొక్కుబడులు తీర్చుకోదలచిన వారు మాత్రమే కొండ శిఖరాగ్రాన్ని చేరుకోవచ్చు.
• దారిలో ఎదురయ్యే నిరుపేదలకు, జంతువులకు ఆహార పదార్థాలను దానం చేయడం మంచిది.
• ఖాళీ కడుపుతో చేసే ప్రదక్షిణ వేగంగా ఉంటుంది.
• సమూహంగా చేయడం కంటే ప్రశాంతంగా, ఏకాంతంగా చేయడం మంచిది.
• ప్రదక్షిణ చేసిన తర్వాత వెంటనే స్నానం చేయడమో, నిద్రపోవడమో చేయకూడదు; భగవన్ నామ స్మరణలోనే గడపాలి.
• అరుణాచలంలో ఎవరినీ దూషించకూడదు, ఉమ్మకూడదు, మూత్రవిసర్జన చేయకూడదు.

వివిధ రోజులలో ప్రదక్షిణ ఫలితాలు:

• సోమవారం: లోకాలను ఏలే శక్తి.
• మంగళవారం: పేదరికం తొలగిపోవడం, సుభిక్షంగా ఉండటం, జనన మరణాల చక్రం నుండి విముక్తి.
• బుధవారం: లలిత కళలలో రాణింపు, విజయం.
• గురువారం: ఆత్మజ్ఞానం ప్రాప్తి.
• శుక్రవారం: వైకుంఠ ప్రాప్తి.
• శనివారం: నవగ్రహాల కటాక్షం.
• ఆదివారం: కైలాస ప్రాప్తి.
• సంతానం లేని దంపతులు 48 రోజులు ప్రదక్షిణ చేస్తే సంతాన భాగ్యం.
• కార్తీక దీపోత్సవం నాడు ఐదు సార్లు ప్రదక్షిణ చేస్తే పాప విమోచనం.
• భరణి దీపం రోజున ఐదు సార్లు ప్రదక్షిణ చేస్తే ఘోర పాపాలు కూడా హరిస్తాయి.

ప్రదక్షిణ మార్గంలో ఇంద్రలింగం, అగ్నిలింగం, యమలింగం, నైరుతి లింగం, వరుణ లింగం, వాయు లింగం, కుబేర లింగం, ఈశాన్య లింగం వంటి అష్టలింగాలు ఉన్నాయి. వీటిని దర్శించుకోవడం శుభకరం. రమణాశ్రమం, ఆది అన్నామలై ఆలయం, నందిముఖ దర్శనం, సూర్యలింగం, చంద్రలింగం, మోక్ష మార్గం (ఇడుక్కు పిల్లయార్) వంటి ముఖ్యమైన ప్రదేశాలు కూడా దారిలో తారసపడతాయి.

కార్తీక దీపోత్సవం కార్తీక మాసంలో కృత్తికా నక్షత్రం రోజున శివుడు బ్రహ్మ, విష్ణువుల ముందు కాంతి స్తంభంగా కనిపించాడు. కృత్తికా నక్షత్రం వచ్చిన రోజున, 2668 అడుగుల ఎత్తైన శ్రీ అరుణాచలగిరి పైన మహా జ్యోతిని ప్రజ్వలింప చేస్తారు. దీనినే కృత్తికా దీపోత్సవం అంటారు, ఇది 3000 సంవత్సరాల కన్నా ముందు నుంచే జరుగుతోంది. ఈ ఉత్సవం 10 రోజులు జరుగుతుంది. మహాదీపం వెలిగించినప్పుడే అర్ధనారీశ్వరుడు దర్శనం కోసం బయటకు వస్తాడు. ఈ జ్యోతిని వెలిగించడానికి ఉపయోగించే ప్రమిద 10 అడుగుల ఎత్తు, ఐదు అడుగుల చుట్టుకొలత గల రాగితో చేయబడుతుంది. దీపనాడార్ అనే వంశస్తులు మాత్రమే ఈ ప్రమిదను, వత్తిని అందజేస్తారు. దాదాపు 1000 కిలోల ఆవు నెయ్యిని భక్తులు సమర్పిస్తారు. అలా వెలిగించిన అరుణాచల మహాదీపం మూడు రోజులు దేదీప్యమానంగా వెలుగుతుంది, దాని ఉజ్వల కాంతి చుట్టుపక్కల 35 కిలోమీటర్ల వరకు కనిపిస్తుంది. ఈ మహాద్ దీపాన్ని దర్శిస్తే 21 తరాల వారికి పుణ్యఫలం లభిస్తుందని విశ్వాసం.

బల్లాల మహారాజు కథ అరుణాచలం సాక్షాత్ పరమేశ్వరుడే తన భక్తునికి తద్దినం పెడుతున్న ఏకైక క్షేత్రం. బల్లాల మహారాజు శివభక్తుడు, సంతానం లేనివాడు. ఒకనాడు శివుడే జంగమ దేవరగా వచ్చి రాజు దాననిష్ఠను పరీక్షించాడు. రాజు రెండవ భార్య దేవదాసిగా వెళ్ళగా, మారువేషంలో ఉన్న పరమేశ్వరుడు చిన్న పిల్లవాడిగా మారిపోయాడు. రాజు చేతిలో పెట్టగానే మాయమై, “ఓ మహారాజా, నీకు పిల్లలు లేరనే చింతను విడిచి నా సేవ చేసుకో. నీవు మరణించిన తర్వాత స్వయంగా నేనే వచ్చి నీకు తలకొవి పెడతాను” అని అశరీరవాణి పలికింది. ఇచ్చిన మాట ప్రకారం, బల్లాల మహారాజు మరణించిన తర్వాత సాక్షాత్ ఆ పరమేశ్వరుడే వచ్చి దహన సంస్కారాలు చేశాడు. ఈ కారణం చేత, బల్లాల మహారాజు చనిపోయిన రోజున ఇప్పటికీ అరుణాచల క్షేత్రంలో శివలింగం వద్దకు వచ్చి మరణ వార్తలు తెలియజేస్తూ పత్రిక చదువుతారు. ఆ తర్వాత స్వామి వారికి అభిషేకం చేసి దర్శనానికి అనుమతిస్తారు.

అరుణగిరినాథర్ మరియు చిలుక ఆత్మ 15వ శతాబ్దంలో అరుణగిరినాథర్ అనే బ్రాహ్మణుడు చిన్నతనంలో సుబ్రహ్మణ్య స్వామి మంత్రాన్ని లక్షల సార్లు జపించాడు. తల్లిదండ్రులు మరణించిన తర్వాత, ఆయన వేశ్య వ్యామోహంలో పడిపోయాడు, తన అక్కను డబ్బుల కోసం వేధించాడు. చివరికి ఆమె “నీకు కావాల్సింది శారీరక సుఖమేగా, రా వచ్చి నన్నే అనుభవించు” అని కోపంతో అనగా, ఆ మాట అతనికి చెంపదెబ్బలా తగిలింది. బాధపడిన నాథర్, బల్లాల మహారాజు కట్టించిన గోపురం (మూడవ గోపురం – కీలు గోపురం/చిలుక గోపురం) పైకెక్కి, సుబ్రహ్మణ్య స్వామిని ప్రార్థించి కిందకు దూకేశాడు. కింద పడుతుంటే సుబ్రహ్మణ్య స్వామి ఆయన్ను పట్టుకొని రక్షించి, తన నాలుకపై బీజాక్షరాలు రాశారు, అప్పటి నుండి ఆయనకు అపారమైన కవిత్వం వచ్చి 16 వేల కీర్తనలు చేశాడు. ఈ సంఘటనకు గుర్తుగా బల్లాల గోపురం కింద గోపుర సుబ్రహ్మణ్య ఆలయాన్ని నిర్మించారు.

అప్పటి రాజు ప్రౌడరాయలు, నాథర్ కీర్తనలు విని ఆయనను తన ఆస్థాన కవిగా నియమించాడు. అప్పటికే ఆస్థాన కవిగా ఉన్న సంబంధన్ ఈర్ష్య చెంది, ప్రౌడరాయలు, ప్రజల ముందు తన కాళికాదేవి దర్శనం చేయించగలనని, నాదర్‌ను సుబ్రహ్మణ్య స్వామిని పిలిపించమని సవాలు చేశాడు. సంబంధన్ ఎంత ప్రార్థించినా కాళికాదేవి ప్రత్యక్షం కాలేదు, ఎందుకంటే అతనిలో కుళ్ళు బుద్ధి ఉంది. తర్వాత నాదర్ ఒక కీర్తన పాడగానే, అక్కడి మండపంలో ఈశాన్య మూల ఉన్న స్తంభంలో సుబ్రహ్మణ్య స్వామి బయటకు వచ్చి ప్రౌడరాయలకు, అరుణగిరినాథర్‌కు కనిపించారు. ఆ ఆలయాన్నే స్తంభోద్భవం సుబ్రహ్మణ్యం అని పిలుస్తారు. స్వామి దర్శనంతో ప్రౌడరాయలకు చూపు పోయింది.

సంబంధన్ పైలోకంలో చూపును తిరిగి తెప్పించగలిగే పువ్వు ఉందని చెప్పగా, ప్రౌడరాయలు ఆ పువ్వును తీసుకురావాలని నాదర్‌ను ఆదేశించాడు. నాదర్ తన వల్లే రాజు చూపు కోల్పోయాడని భావించి, మూడవ గోపురంపైకెక్కి, అక్కడ ఒక గూట్లో తన శరీరాన్ని విడిచిపెట్టి, ఒక చనిపోయిన చిలుకలో పరకాయ ప్రవేశం చేసి, పువ్వును తీసుకురావడానికి పైలోకాలకు వెళ్ళాడు. ఈ లోపల సంబంధన్ నాదర్ దేహాన్ని దహనం చేశాడు. పువ్వును తీసుకొని చిలుక రూపంలో కిందకి వచ్చిన నాదర్, తన దేహం లేకపోవడం చూసి బాధపడ్డాడు. రాజు సంబంధన్‌ను శిక్షించబోతుంటే, నాదర్ వద్దని, ఇక నుండి తాను ఇదే ఆలయంలో చిలుక రూపంలో తిరుగుతూ స్వామి వారిని చిలక పలుకులతో కీర్తిస్తూ ఉంటానని చెప్పాడు. దీనికి గుర్తుగా ఆయన దేహాన్ని వదిలిన గూట్లో ఒక పెద్ద చిలుక బొమ్మ పెట్టారు. ఇప్పటికీ అరుణగిరినాథర్ ఆత్మ చిలుక రూపంలో అరుణాచలంలో తిరుగుతుందని చెబుతారు.

రమణ మహర్షి మరియు అరుణాచలం భగవాన్ రమణ మహర్షి (వెంకటరామన్ అయ్యర్) 1879లో జన్మించారు. 16వ ఏట “అరుణాచలం” అనే పేరు వినగానే ఆయన మనసులో ఏదో స్ఫురించి, వెంటనే అరుణాచలం వెళ్ళిపోయారు. ఆలయంలో స్వయంభూలింగాన్ని ఆలింగనం చేసుకొని, ఆనందంతో కన్నీరు కార్చారు. ఆ తర్వాత వస్త్రాలు విసర్జించి, కౌపీన ధారియై ఆలయం వెనుక భాగంలో నిశ్చలంగా తపస్సు చేశారు. ఆయన పాతాళ లింగం గుహలో కొన్ని నెలలు, విరూపాక్ష గుహలో సుదీర్ఘంగా 17 సంవత్సరాలు సమాధి స్థితిలో ఉన్నారు.

ఒకరోజు కావ్యకంఠ గణపతి ముని రమణులను దర్శించి, ఆయన ఆత్మ విచారణ ఉపదేశాన్ని అందుకున్నారు. గణపతి ముని ఆయన్ను “భగవాన్ రమణ మహర్షి”గా పిలిచారు, అప్పటి నుండి ఆయనకు అదే పేరు సార్ధకమైంది. రమణ మహర్షి అరుణాచలాన్ని “ఇలకైలాసంగా” అభివర్ణించారు. గిరి ప్రదక్షిణ సాక్షాత్ కైలాసంలో కొలువున్న శివపార్వతులకు చేసే ప్రదక్షిణతో సమానమని ఆయన పదే పదే చెప్పేవారు.

1950లో రమణ మహర్షికి 70 ఏళ్ల వయసులో క్యాన్సర్ గడ్డ పుట్టింది. ఏప్రిల్ 14, 1950న రాత్రి 8:47 నిమిషాలకు, ఆయన దేహాన్ని వదిలేసినప్పుడు, ఒక నక్షత్రం (కొంతమంది జ్యోతి అంటారు) గిరి శిఖరం మీదుగా అంతరిక్షంలో అదృశ్యమైంది. ఆ జ్యోతియే రమణ మహర్షి గారి ఆత్మ అని, అది అరుణాచలంలో ఉన్న శివునిలోకే కలిసిపోయిందని చాలా మంది చెప్తారు. రమణ మహర్షి తన కూర్చున్న ప్లేస్‌లో చిన్న గొయ్యి తవ్వగానే నీటి బిందువు ఏర్పడిన కథ కూడా ఆయన మహిమలకు నిదర్శనం.

ఇతర రహస్యాలు మరియు ప్రత్యేకతలు:

• అరుణాచల కొండ చుట్టూ లెక్కలేనన్ని తీర్థాలు, ఆలయాలు, ఎత్తైన గోపురాలు ఉన్నాయి.
• ప్రధాన ఆలయంలో పార్వతీ దేవిని “అపిత కుచాంబ” అని పిలుస్తారు.
• ఈ క్షేత్రానికి కాలభైరవుడు క్షేత్రపాలకుడు.
• అరుణాచల స్థల వృక్షం ఇప్పచెట్టు.
• విశ్వంలో అనేక కోట్ల సూర్యులు అరుణాచలం నుండే అగ్నిశక్తిని పొందుతున్నాయని మూలాలు తెలుపుతున్నాయి.
• ప్రతి ఆదివారం సూర్య భగవానుడే ఏదో ఒక రూపంలో అరుణాచలం గిరి ప్రదక్షిణం చేస్తూ వస్తాడని నమ్మకం. సూర్యుని కిరణాలు అరుణాచలంని అడ్డంగా దాటకుండా చుట్టుకొని వచ్చి వెళ్తాయని, ఇది ప్రపంచంలో ఎక్కడా చూడలేని అద్భుతమని మూలాలు పేర్కొంటున్నాయి.
• 44 కోణాలు ఉన్న శ్రీ చక్రాకారం ఉన్నందున దీనిని “సుదర్శనగిరి” అని కూడా అంటారు. విష్ణువు హస్తభూషణమైన చక్రాయుధం గిరి రూపంగా భూమిపై సాకారమైందని విష్ణు భక్తుల నమ్మకం.
• గౌతముడు, అగస్త్య మహర్షి ఈ గిరిని “శోణాచలం” అన్నారు. జగద్గురువు ఆదిశంకరాచార్యులు ఈ కొండను “మేరుగిరి” అని, భగవత్ రామానుజులు “మహాసాల గ్రామంగా” దర్శించారు.
• అగస్తీశ్వర మఠం నుండి ఈ కొండలను చూస్తే అర్ధనారీశ్వరుని దర్శనంలా రెండు కొండలు ఒకే కొండగా కనిపిస్తాయి.
• రమణాశ్రమానికి రెండు కిలోమీటర్ల దూరం వెళ్ళిన తర్వాత కుడి వైపుకు తిరిగితే, రోడ్డుకి మధ్యలో వినాయకుడి గుడి వస్తుంది. అక్కడ నుండి కొండను చూస్తే నందిలాగా కనిపిస్తుంది, ఇది అద్భుతమైన దృశ్యం.
• ఈ క్షేత్రంలో ప్రతి శిల శివలింగమే, తీసుకున్న ఆహారం అమృతమే, ఏమి మాట్లాడకున్నా శివ స్తోత్రమే, ఏ కర్మ చేసినా శివ పూజయే.
• శివుడు పోలీసుల రూపంలో ఒక భక్తురాలిని కాపాడిన కథ. కావ్యపాటి గణపతి ముని మరియు ఆయన సోదరుడి ఆకలిని శివుడు తీర్చిన కథ కూడా మూలాల్లో ఉంది.
• పౌర్ణమి సమయంలో భక్తుల రద్దీ అధికంగా ఉంటుంది కాబట్టి, రూమ్స్ ముందుగానే బుక్ చేసుకోవడం మంచిది. రమణాశ్రమం, శేషాద్రి స్వామి ఆశ్రమం, శివ సన్నిధి ఆశ్రమం వంటివి వసతి సౌకర్యాలను అందిస్తాయి.

అరుణాచలం కేవలం దర్శనం కోసం వెళ్ళే సాధారణ పుణ్యక్షేత్రం కాదు. ఇది పరమ పావన, ఆవిర్భావ అగ్నిలింగ క్షేత్రం. మనసా, వాచా, కర్మణా శివ స్పృహతో చేసే యాత్ర ఇది. ఒక్కసారి అర్హతతో కూడిన అరుణాచల దర్శనం చేయగలిగితే, ఇక మరొక జన్మ ఉండదని నమ్మకం.

అసలు అరుణాచలం ఆలయం ఎలా చేరుకోవాలి? ఏది ఉత్తమమైన మార్గం ? ఏవిధంగా వెళితే మన ప్రయాణం సులభతరమవుతుంది? మొదలైన వివరాలకు “అరుణాచలం ఆలయాన్ని ఎలా చేరుకోవాలి?” అనే వ్యాసాన్ని సందర్శించండి.

• అరుణాచల ఆలయ దర్శనాన్ని ఎక్కడి నుండి మొదలు పెట్టాలి ? దైవదర్శనం ఏలా చేసుకుంటే మనకు పుణ్యం కలుగుతుంది | వివరణాత్మక రూట్ మ్యాప్
• అరుణాచలం గిరి ప్రదక్షిణ | వివరణాత్మక రూట్ మ్యాప్ : భగవంతుని అనుగ్రహానికి ఉత్తమమైన మార్గం

మరిన్ని ఇటువంటి వాటి కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి ను సందర్శించండి