కాశీ విశ్వనాథ ఆలయం, ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని వారణాసిలో, పవిత్ర గంగా నదీ ఒడ్డున ఉంది. ఇది హిందువులలో అత్యంత ప్రాముఖ్యమైన ఆలయాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది మరియు శివునికి అంకితం చేయబడిన 12 జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటి. ఈ ఆలయం “విశ్వనాథ” లేదా “విశ్వేశ్వర” అనే పేరుతో కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది, అంటే “ప్రపంచానికి అధిపతి”. ఈ ఆలయం ప్రతి రోజూ సుమారు 3,000 మంది భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది, ప్రత్యేక సందర్భాలలో ఈ సంఖ్య 1,00,000 కు చేరుకుంటుంది.
పురాణిక ప్రాముఖ్యత:
- శివుని ఆవిర్భావం: కాశీ నగరం, శివుని స్వస్థలం గా పరిగణించబడుతుంది. పురాణాల ప్రకారం, శివుడు ఈ ప్రదేశంలో జ్యోతిర్లింగంగా ఆవిర్భవించాడు. జ్యోతిర్లింగం అనేది శివుని అచేతన రూపాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది అనంతమైన మరియు అచంచలమైన శక్తిని ప్రతిబింబిస్తుంది.
- అవిముక్త క్షేత్రం: కాశీని “అవిముక్త క్షేత్రం” గా పిలుస్తారు, అంటే “శివుడు ఎప్పుడూ విడిపోని స్థలం”. ఇది భక్తులు ఇక్కడ సందర్శించడం ద్వారా మోక్షం పొందగలరు అని నమ్మకం ఉంది.
- శివ-పార్వతి వివాహం: ఈ ఆలయానికి సంబంధించిన మరో ప్రముఖ పురాణం శివుడు మరియు పార్వతి దేవి వివాహం. ఈ దైవిక కలయిక, పురుష మరియు మహిళా శక్తుల సమతుల్యతను సూచిస్తుంది.
- హరిశ్చంద్ర రాజు: రాజు హరిశ్చంద్ర, నిజాయితీకి ప్రతిబింబంగా నిలిచిన వ్యక్తి, ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించినట్లు చెబుతారు. ఆయన కథ కాశీ నగరంతో బాగా సంబంధం ఉంది, మరియు ఆయన త్యాగం ప్రజలకు ఆదర్శంగా నిలుస్తుంది.
- కాల భైరవ: కాల భైరవ, శివుని అవతారం, కాశీ నగరానికి రక్షక దేవతగా పరిగణించబడతాడు. ఆయన మలిన ఉద్దేశాలతో నగరంలో ప్రవేశించే వారికి అడ్డుగా ఉంటాడు.
ముక్తి క్షేత్రం:
కాశీ విశ్వనాథ ఆలయంలో శివుని పూజించడం ద్వారా భక్తులు తమ పూర్వ జన్మల పాపాలను తొలగించుకుని, మోక్షాన్ని పొందగలరు. ఇక్కడ జరిగే పూజలు మరియు ఆరతులు భక్తులకు ప్రత్యేక అనుభూతిని అందిస్తాయి. గంగా నది ఇక్కడ ప్రవహించడం ద్వారా, ఇది మరింత పవిత్రమైన ప్రదేశంగా మారింది. గంగా నీటిలో స్నానం చేయడం ద్వారా పాపాలు పోయి, మోక్షం పొందవచ్చని నమ్ముతారు. గంగా ఒడ్డున 84 ఘాట్లు ఉన్నాయి, ఇవి భక్తులకు స్నానం చేసి పవిత్రతను పొందేందుకు ఉపయోగపడతాయి. ఇక్కడ స్నానం చేయడం వల్ల పునర్జన్మ నుండి విముక్తి పొందవచ్చని భావిస్తారు.
గంగా ఆర్తి: గంగా నదీ ఒడ్డున జరిగే గంగా ఆర్తి కార్యక్రమం అనేక భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది, ఇది దైవిక అనుభూతిని అందిస్తుంది.
వారణాసి విశిష్టతలు:
- విద్యా కేంద్రం: కాశీ విశ్వ విద్యాలయం, పట్టు వస్త్రాల ఉత్పత్తి వంటి అనేక కళలు అభివృద్ధి చెందాయి.
అనేక మతాలకు ప్రాధాన్యత: కాశీ నగరం హిందువులకు మాత్రమే కాకుండా బౌద్ధులు మరియు జైనులకు కూడా పవిత్రమైన స్థలం. - సాంస్కృతిక కేంద్రం:
- వారణాసి భారతదేశంలోని సాంస్కృతిక రాజధానిగా పరిగణించబడుతుంది. ఇక్కడ హిందుస్థానీ సంగీతం, నాట్యం మరియు కళల అభివృద్ధికి అనేక అవకాశాలు ఉన్నాయి.
- అనేక ప్రముఖులు:
- కాశీ నగరం అనేక ప్రముఖ ఆధ్యాత్మిక వ్యక్తుల నివాస స్థలం. ఆదిశంకరాచార్య, రామకృష్ణ పరమహంస, స్వామి వివేకానంద వంటి మహానుభావులు ఇక్కడ సందర్శించారు.
- సంస్కృతిక ఉత్సవాలు:
- మహాశివరాత్రి వంటి ప్రత్యేక ఉత్సవాలు ఈ నగరంలో ఘనంగా జరుపుకుంటారు. ఈ సందర్భంలో పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు కాశీకి వస్తారు.
చారిత్ర:
ఈ ఆలయానికి అనేక చారిత్రిక నేపథ్యాలు ఉన్నాయి. మొట్టమొదటి పెద్ద పునర్నిర్మాణం 1585లో మోగల్ చక్రవర్తి అక్బర్ ద్వారా జరిగింది. అయితే, 1699లో ఆూరంగజేబ్ ఈ ఆలయాన్ని కూల్చివేసి అక్కడ మసీదు నిర్మించాడు. ప్రస్తుతం ఉన్న నిర్మాణం 1780లో మహారాణి అహిల్యాబాయి హోల్కర్ ఆధ్వర్యంలో నిర్మించబడింది. ఈ ఆలయం “గోల్డెన్ టెంపుల్” గా కూడా ప్రసిద్ధి, ఎందుకంటే దీని గోపురాలు మరియు గంభీరాలు బంగారంతో అలంకరించబడ్డాయి.
ఆలయ నిర్మాణం:
ఆలయంలో ప్రధాన దేవతగా ఉన్న శివలింగం సిల్వర్ ఆల్టార్ పై ఉంది, ఇది 60 సెం.మీ ఎత్తు మరియు 90 సెం.మీ వ్యాసం కలిగి ఉంది. ఆలయ పరిసరాలలో అనేక చిన్న లింగాలు మరియు దేవతా విగ్రహాలు ఉన్నాయి. జ్ఞాన వాపి (Jnana Vapi) అనే కుయ్యా కూడా ఉంది, ఇది జ్ఞానం మరియు ప్రకాశాన్ని ప్రసాదించే నీటితో నిండి ఉంటుంది.
- నాగర శైలి: కాశీ విశ్వనాథ ఆలయం ఉత్తర భారతదేశంలోని నాగర శైలిలో నిర్మించబడింది.
- ముఖ్య నిర్మాణం: ప్రధాన ఆలయం చతురస్రాకారంలో ఉండగా, ఇది మూడు భాగాలుగా విభజించబడింది:
- శిఖరం: ఇది సుమారు 15.5 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది.
- బంగారు గోపురం: ఇది ఆలయ యొక్క ప్రధాన ఆకర్షణ.
- గోపురం పై పతాకం: ఇది త్రిశూలంతో కూడిన పతాకంతో అలంకరించబడింది.
ముస్లిం పాలకుల కాలం:
మొఘల్ సామ్రాజ్యం: 16వ శతాబ్దంలో మొఘల్ సామ్రాజ్యం స్థాపించబడింది. అక్బర్, జహంగీర్ వంటి చక్రవర్తులు భారతదేశాన్ని విస్తరించి, సంస్కృతిని అభివృద్ధి చేశారు. అయితే, ఔరంగజేబు పాలనలో ముస్లిం మరియు హిందూ మధ్య ఘర్షణలు పెరిగాయి.
కాశీ విశ్వనాథ ఆలయం: మొఘల్ చక్రవర్తి ఔరంగజేబు 1669లో కాశీ విశ్వనాథ ఆలయాన్ని ధ్వంసించి, అక్కడ జ్ఞాన్వాపి మసీదు నిర్మించాడు. ఇది హిందువుల ఆధ్యాత్మికతపై ప్రభావం చూపించింది.
కాశీ లోని వింతలు :
కాశీ, లేదా వారణాసి, అనేక ప్రత్యేకతలు మరియు వింతలతో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ నగరం ఆధ్యాత్మికత, చరిత్ర మరియు సాంస్కృతిక వైవిధ్యంతో నిండి ఉంది. కాశీకి సంబంధించిన కొన్ని వింతలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:
- గ్రద్దలు ఎగరావు: కాశీ ప్రాంగణంలో గ్రద్దలు ఎగరడం లేదు. ఇది స్థానికుల మధ్య ఒక విశేషమైన నమ్మకం.
- గోవులు పొడవవు: కాశీలో గోవులు నిరంతరం పొడవడం లేదు, ఇది ఈ నగరానికి ప్రత్యేకతను ఇస్తుంది.
- బల్లులు చప్పుడు చేయవు: కాశీ నగరంలో బల్లులు చప్పుడు చేయడం లేదు, ఇది భక్తులలో ఆశ్చర్యాన్ని కలిగిస్తుంది.
- శవాలు వాసన రావు: కాశీలో చనిపోయిన వ్యక్తుల శవాలు వాసన రావడం లేదు, ఇది ఈ ప్రదేశానికి సంబంధించిన ఒక ఆసక్తికరమైన విశేషం.
- కుడి చెవి పైకి లేచి ఉండటం: కాశీలో చనిపోయిన ప్రతి జీవి కుడి చెవి పైకి లేచి ఉంటుందని నమ్ముతారు, ఇది మరణం తరువాతి జీవితం గురించి భావనలు కలిగిస్తుంది.
- శవ భస్మ పూజ: ఉదయాన్నే ఆలయంలో జరిగే మొదటి పూజ శవ భస్మంతో ప్రారంభమవుతుంది, ఇది ఆధ్యాత్మికతకు సంబంధించిన ఒక ముఖ్యమైన ఆచారం.
- అలంకరణలు: విశ్వనాథ ఆలయంలో శివునికి అభిషేకం చేసిన భక్తుల చేతుల రేకలు మారిపోతాయని ప్రచారం ఉంది, ఇది భక్తుల నమ్మకాన్ని పెంచుతుంది.
- జ్ఞాన వాపి: జ్ఞాన వాపి అనే కుయ్యా కూడా ఉంది, ఇది జ్ఞానం మరియు ప్రకాశాన్ని ప్రసాదించే నీటితో నిండి ఉంటుంది.
- సాధారణంగా ఉన్న పునీతమైన నీరు: 1892లో స్థాపించబడిన నీటి శుద్ధీకరణ ప్లాంట్ ద్వారా అందుబాటులో ఉన్న నీరు ఇప్పుడు చాలా పునీతంగా మారింది, ఇది స్థానిక ప్రజలకు అనుకూలంగా మారింది.
- ప్రాచీన ఆలయాలు: కాశీలో అనేక ప్రాచీన ఆలయాలు ఉన్నాయి, అవి స్థానిక సంస్కృతిని ప్రతిబింబిస్తాయి మరియు భక్తులకు ప్రత్యేక అనుభూతిని అందిస్తాయి.
కాశీ విశ్వనాథుని దర్శన సమయాలు :
- ప్రారంభ సమయం: ఉదయం 2:30 AM
- మంగళ హారతి: 3:00 AM – 4:00 AM
- సాధారణ దర్శనం: 4:00 AM – 11:00 AM
- మధ్యాహ్న భోగ్ హారతి: 11:30 AM – 12:00 PM
- సాయంత్రం దర్శనం: 12:00 PM – 7:00 PM
- సప్త ఋషి హారతి: 7:00 PM – 8:30 PM
- శృంగార్/భోగ్ హారతి: 9:00 PM – 10:15 PM
- శయన ఆరతి: 10:30 PM
- ముగింపు సమయం: రాత్రి 11:00 PM
కాశీలో చూడదగ్గ ప్రదేశాలు :
- -విశ్వనాథ ఆలయం
- -విశాలాక్షి అమ్మవారి ఆలయం
- -అన్నపూర్ణ దేవి మందిరం
- -మంకార్నికా దేవాలయం
- -సంకట మోచన్ హనుమాన్ మందిరం
విశ్వనాథ్ ఆలయానికి చేరుకోవడం :
–విమాన మార్గం: లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి విమానాశ్రయం కాశీకి సమీపంలో ఉంది (20-25 కిమీ).
–రైల్వే మార్గం: వారణాసి రైల్వే స్టేషన్ కాశీ విశ్వనాథ ఆలయానికి సుమారు 2 కిమీ దూరంలో ఉంది.
–రోడ్డు మార్గం: నగరంలో బస్సులు మరియు ఆటో రిక్షాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
కాశీ నగరం ఆధ్యాత్మికత, చరిత్ర మరియు సంస్కృతితో నిండి ఉంది. ఇది ప్రతి భక్తుడికి కనీసం ఒకసారి సందర్శించాల్సిన ప్రదేశంగా మారింది. ఇక్కడ జరిగే పూజలు మరియు ప్రత్యేక ఉత్సవాలు భక్తుల మనసులను ఆకర్షిస్తాయి, దీనితో పాటు ఈ నగరం యొక్క అందమైన దృశ్యాలు కూడా సందర్శకులను ఆకట్టుకుంటాయి.
విశ్వనాథ్ ఆలయ రూట్ మ్యాప్ లొకేషన్ (Viswanath Temple Route Map Location)
ఇటువంటి మరిన్ని ఆలయాల సమాచారం కోసం తెలుగు రీడర్స్ విహారి ను చూడండి.
