మర్నాడు ఏకాదశినాడు స్వామివార్లను బంగారు ఆభరణాలతో అలంకరిస్తారు. సునావేషగా వ్యవహారించే ఈ వేడుకను చూసేందుకు బారులు తీరుతారు భక్తులు. ద్వాదశినాడు విగ్రహాలను మళ్లీ గర్భగుడిలోని రత్నసింహాసనంపై అలంకరించడంతో యాత్ర పూర్తయినట్లే. యాత్రపేరిట పదిరోజులుగా స్వామి లేని ఆలయం నూతన జవజీవాలు పుంజుకుని కొత్తకళ సంతరించుకుంటుంది. ఇలాంటి ఎన్నో విశిష్టతలూ , భిన్న సంస్కృతులూ, సాంప్రదాయాలు కలగలిసిన ఈ పూరీ జగన్నాధుని ఆలయాన్ని ఏటా ఎన్నో లక్షల మంది సందర్శిస్తారు.
భారతదేశంలో ప్రతి సంవత్సరం జరుపుకునే గొప్ప మరియు పురాతన పండుగలలో ఇది ఒకటి. జగన్నాథుని రథయాత్ర దేశంలో జరిగే అత్యంత చారిత్రాత్మకంగా మరియు మతపరంగా ముఖ్యమైన ఉత్సవాలలో ఒకటి. ఆడంబరమైన ఊరేగింపు యొక్క చివరి గమ్యం గుండిచా ఆలయం, ఇక్కడ కన్హా కోరికలు నెరవేరుతాయి.శ్రీకృష్ణుడు తన జన్మస్థలమైన మధురను కొన్ని రోజుల పాటు సందర్శిస్తాడనే నమ్మకంతో ప్రతి సంవత్సరం రథయాత్ర నిర్వహిస్తారు.
భగవంతుని కోరికలను నెరవేర్చడానికి, ప్రతి సంవత్సరం ఈ యాత్ర ప్రారంభ స్థానం జగన్నాథ ఆలయంతో నిర్వహిస్తారు. ఈ పండుగ పద్మ, బ్రహ్మ మరియు స్కంద పురాణాలతో సహా హిందూ మతంలోని పురాణాలలో కూడా ప్రస్తావించబడింది.
ప్రతి రథానికి దాని స్వంత పేరు ఉంది. జగన్నాథుని రథాన్ని నందిఘోష్ అని పిలుస్తుండగా, భగవంతుడు బలభద్రుడు మరియు దేవి సుభద్ర రథాలకు వరుసగా తాళధ్వజ మరియు దర్పదలన అని పేరు పెట్టారు. బలభద్ర, సుభద్ర మరియు జగన్నాథ మూడు రథాలు వంశపారంపర్య హక్కులు మరియు ప్రత్యేక హక్కులు కలిగిన వడ్రంగి ప్రత్యేక బృందం ద్వారా ఆచారంగా మాజీ రాజకుమారుడైన దసపల్లా నుండి తీసుకురాబడిన ఫాస్సీ, ధౌస మొదలైన నిర్దేశిత చెట్లతో ప్రతి సంవత్సరం కొత్తగా నిర్మించబడతాయి
జగన్నాథుడు కలలో కనిపించి రాజు అడవికి చేరుకునే లోగా అక్కడ ఆ విగ్రహాలు మాయమవుతాయి. దీంతో ఇంద్రద్యుమ్నుడు నిరాశతో నిరాహారదీక్ష మొదలుపెట్టి, అశ్వమేథయాగం చేస్తాడు. నీలాచలం మీద ఓ ఆలయాన్ని నిర్మించి నరసింహస్వామి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠిస్తాడు.
ఒకనాడు ఆయన అక్కడే నిద్రిస్తుండగా, జగన్నాథుడు కలలో కనిపించి సముద్రతీరంలో చాంకీనది ముఖద్వారానికి వేప కొయ్యలు కొట్టుకొస్తాయనీ వాటితో విగ్రహాలు చేయించమనీ ఆదేశిస్తాడు. కొయ్యలైతే కొట్టుకొచ్చాయి కానీ, విగ్రహ నిర్మాణానికి ఎవరూ ముందుకు రాలేదు.
ఏం చేయాలా అని రాజు ఆలోచిస్తున్న సమయంలో దేవశిల్పి విశ్వకర్మ వికలాంగుడి రూపంలో వస్తాడు. తానొక్కడినే రహస్యంగా ఓ గదిలో విగ్రహాలకు రూపకల్పన చేస్తాననీ, ఆ సమయంలో పచ్చి మంచినీళ్లు కూడా ముట్టుకోననీ, ఆ 21 రోజులూ అటువైపు ఎవరూ రాకూడదనీ, తన పనికి ఆటంకం కలగకూడదనీ షరతు విధిస్తాడు. రాజు అంగీకరిస్తాడు. రోజులు గడుస్తున్నా గదిలోంచి ఎలాంటి శబ్దమూ రాదు. దీంతో రాణి గుండిచాదేవి తొందర పెట్టడంతో గడువు పూర్తికాకుండానే రాజు తలుపులు తెరిపిస్తాడు.
పూరీ విగ్రహాలకు కనిపించని అభయహస్తం, వరదహస్తం శిల్పి కనిపించడు. చేతులూ కాళ్లూ లేని, సగం చెక్కిన విగ్రహాలు మాత్రం దర్శనమిస్తాయి. పశ్చాత్తాపంతో రాజు బ్రహ్మదేవుడిని ప్రార్థిస్తాడు. చతుర్ముఖుడు ప్రత్యక్షమై ఇకమీదట అదేరూపంలో విగ్రహాలు పూజలందుకుంటాయని ఆనతిస్తాడు. తానే స్వయంగా వాటికి ప్రాణప్రతిష్ఠ చేస్తాడు. అందుకే పూరీ ఆలయంలోని విగ్రహాలకు అభయహస్తం, వరదహస్తం కనిపించవు. చతుర్దశ భువనాలనూ వీక్షించడానికా అన్నట్టు ఇంతింత కళ్లు మాత్రం ఉంటాయి.
దేశంలో ఎక్కడ లేనివిధంగా పూజలందుకుంటున్న ఇక్కడి ఈ దారు దేవత మూర్తులను 8-12 లేదా 19 సంవత్సరాలకి ఒకసారి మార్చి నూతన దేవతా మూర్తులను ప్రతిష్టించుతూ ఉంటారు .దీనిని నవ కళేబర ఉత్సవంగా నిర్వహిస్తారు . ఈ ఆలయ ఆధ్వర్యంలో జరిగే ఉత్సవాలన్నింటికల్లా ముఖ్యమైనది జగన్నాథ రథయాత్ర.” జగన్నాధ రధ యాత్ర ” గా పిలవబడే ఈ రధయాత్రలో లక్షలాది మంది భక్తులు పాల్గొంటారు..
ఒకసారి జగన్నాథ, ప్రభు బలభద్ర మరియు దేవి సుభద్రలను యానిమేషన్‌గా వర్ణిస్తూ…” జగన్నాథ, భగవంతుని దర్శనం మరియు రథయాత్ర యొక్క కథను క్రింద పునరుత్పత్తి చేసారు.
జగన్నాథ్ పూరిని శ్రీ క్షేత్రం అని కూడా అంటారు. శ్రీ భగవంతుని స్వరూప శక్తి, కృష్ణుడి అంతర్గత శక్తి. కావున శ్రీ శక్తి సన్నిధిచే కీర్తింపబడిన ఆ ధామము శ్రీ క్షేత్రమని పిలువబడుచున్నది.
స్కంద పురాణం ప్రకారం, జ్యేష్ఠ పూర్ణిమ లేదా జ్యేష్ఠ మాసంలో (మే-జూన్) పౌర్ణమి రోజు జగన్నాథుని జన్మదినం. అయితే శ్రీ కృష్ణుడు జగన్నాథుడు అయితే ఆయన జన్మదినం భాద్రపద మాసం జన్మాష్టమి నాడు ఉండాలి.
దీని అర్థం ఏమిటంటే, జ్యేష్ఠ పూర్ణిమ నాడు శ్రీకృష్ణుడు పెద్ద పెద్ద కళ్ళు, గుండ్రని ముఖం మరియు చేతులు మరియు కాళ్ళు కుంచించుకుపోయి తన రూపంలో కనిపించాడు. దీనిని మహాభావ ప్రకాష్ అని పిలుస్తారు, ఇది శ్రీ కృష్ణుడు, బలరాముడు మరియు సుభద్ర యొక్క పారవశ్య అభివ్యక్తి.
తన ‘దర్శనం’ రోజున, జగన్నాథ భగవానుడు తన సోదరుడు మరియు సోదరితో కలిసి, వందల మరియు వందల కుండల నీరు, పాలు మరియు పెరుగులతో బహిరంగంగా స్నానాలు చేస్తారు. ఈ పండుగను స్నాన యాత్ర అంటారు.
పురాణాల ప్రకారం, దీని తరువాత, అతని ‘రంగు’ మసకబారుతుంది మరియు అతను 15 రోజులు అనారోగ్యంతో ఉన్నాడు. భగవంతుడు దర్శనం ఇవ్వడు. ఈ కాలాన్ని అనవసరం అంటారు. ఈ సమయంలో, అతను కొత్త రంగులతో పెయింట్ చేయబడతాడు కాబట్టి అతను దర్శనం ఇవ్వలేడు.
పదిహేను రోజుల తర్వాత, రథయాత్రకు ఒకరోజు ముందు, భగవంతుడు చాలా కోలుకున్నట్లు భావించి, తన తాజా రంగులు మరియు అందమైన రూపాన్ని ఇచ్చాడు. ఈ రోజునే నేత్రోత్సవం – కన్నుల పండగ అంటారు! 15 రోజుల విరామం తర్వాత అతని పెద్ద ప్రకాశవంతమైన కళ్ళు మరియు పెద్ద చిరునవ్వు చూడటం నిజంగా కనులకు పండుగ!
ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశి నాడు స్వామివార్లను బంగారు ఆభరణాలతో అలంకరిస్తారు. ఈ వేడుకను చూసేందుకు భక్తులు బారులు తీరుతారు. ద్వాదశినాడు విగ్రహాలను మళ్లీ గర్భగుడిలోని రత్నసింహాసనంపై అలంకరించడం వల్ల యాత్ర పూర్తవుతుంది. యాత్ర పేరిట పదిరోజులుగా స్వామి లేని ఆలయం నూతన శోభతో అలరారుతుంది.
జగన్నాథుని రథయాత్ర చూడటం పూర్వజన్మ సుకృతం. జీవితంలో ఒక్కసారైనా జగన్నాథుని రథయాత్ర చూసే భాగ్యం కల్పించామని ఆ జగన్నాథుని మనసారా వేడుకుందాం.
ఇలాంటి మరిన్ని వాటి కొరకు తెలుగు రీడర్స్ వార్తలు ను సందర్శించండి.
