కొల్లేరు సరస్సు పరిరక్షణ కోసం పోరాటం

కొల్లేరు సరస్సు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లోని అతిపెద్ద మంచినీటి సరస్సు, 308 కిమీ² విస్తీర్ణంలో విస్తరించి ఉంది, ఈ ప్రాంతంలో కీలకమైన పర్యావరణ పాత్రను కలిగి ఉంది. కృష్ణా మరియు గోదావరి డెల్టాల మధ్య ఉన్న ఈ సరస్సు ఈ ముఖ్యమైన నదులకు సహజమైన వరద-బ్యాలెన్సింగ్ రిజర్వాయర్‌గా పనిచేస్తుంది. అయితే, సంవత్సరాలుగా, సరస్సు సవాళ్లను ఎదుర్కొంది, దాని జీవవైవిధ్యానికి మరియు దానిపై ఆధారపడిన వారి జీవనోపాధికి ముప్పు కలిగిస్తుంది.

పర్యావరణ ప్రాముఖ్యత:

ఈ సరస్సు కాలానుగుణంగా బుడమేరు మరియు తమ్మిలేరు ప్రవాహాల నుండి నేరుగా నీటి ప్రవాహాన్ని పొందుతుంది మరియు అనేక కాలువలు మరియు మార్గాల ద్వారా కృష్ణా మరియు గోదావరి వ్యవస్థలకు సంక్లిష్టంగా అనుసంధానించబడి ఉంది. భారతదేశ వైల్డ్ లైఫ్ (రక్షణ) చట్టం, 1972 ప్రకారం నవంబర్ 1999లో వన్యప్రాణుల అభయారణ్యంగా గుర్తించబడింది మరియు రామ్‌సర్ కన్వెన్షన్ ప్రకారం నవంబర్ 2002లో అంతర్జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన చిత్తడి నేలగా గుర్తించబడింది, కొల్లేరు సరస్సు వలస పక్షులకు కీలకమైన ఆవాసంగా ఉంది.

జీవవైవిధ్యానికి ముప్పు:

పర్యావరణ ప్రాముఖ్యత ఉన్నప్పటికీ, కొల్లేరు సరస్సు తీవ్ర సవాళ్లను ఎదుర్కొంటుంది. సరస్సు యొక్క గణనీయమైన భాగం చేపల ట్యాంకులుగా మార్చబడింది, దాని సహజ స్థితిని మారుస్తుంది. 2004లో, ఆక్వాకల్చర్ చెరువులు 99.73 కిమీ² విస్తీర్ణంలో విస్తరించాయి, 1967లో 29.95 కిమీ² నుండి విపరీతంగా పెరిగాయి. అదే సమయంలో, చిత్తడి నేలలోని వ్యవసాయ కార్యకలాపాలు 1967లో 8.40 కిమీ² నుండి 16.62 కిమీ²కి విస్తరించాయి, అయితే ఇది 2004లో వ్యవస్థకు అంతరాయం కలిగించింది. పెరిగిన కాలుష్యం.

కాలుష్యం మరియు ఆక్రమణ:

ఏలూరు, గుడివాడ మరియు విజయవాడ వంటి పట్టణాల నుండి వచ్చే మురుగునీరు, పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు మరియు కృష్ణా-గోదావరి డెల్టా నుండి వ్యవసాయ ప్రవాహాలతో పాటు సరస్సు కలుషితం కావడానికి దోహదపడింది. ప్రతిరోజూ దాదాపు 7.2 మిలియన్ లీటర్ల పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు సరస్సులోకి విడుదలవుతాయి. పర్యవసానాలు భయంకరమైనవి, స్థానిక సంఘాలకు స్వచ్ఛమైన తాగునీటి లభ్యతను ప్రభావితం చేస్తాయి.

పరిరక్షణ ప్రయత్నాలు:

పరిరక్షణ యొక్క తక్షణ అవసరాన్ని గుర్తించి, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 1982లో కొల్లేరు సరస్సు అభివృద్ధి కమిటీ (KLDC)ని స్థాపించింది. ఈ కమిటీ కొల్లేరు కోసం సమగ్ర రూ. 300-కోట్ల మాస్టర్ ప్లాన్‌ను రూపొందించింది, ఆక్రమణలను అరికట్టడానికి, కాలుష్యాన్ని నియంత్రించడానికి అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థను ఏర్పాటు చేయాలని నొక్కి చెప్పింది. , మరియు కలుపు ముట్టడికి చిరునామా.

చట్టపరమైన పోరాటాలు మరియు పునరుద్ధరణ కార్యక్రమాలు:

పర్యావరణవేత్తలు మరియు మత్స్యకారుల సంఘాలు సరస్సు పర్యావరణ వ్యవస్థ పరిరక్షణ కోసం వాదించడంతో న్యాయ పోరాటాలు జరిగాయి. 2006లో సుప్రీంకోర్టు నియమించిన సెంట్రల్ ఎంపవర్డ్ కమిటీ (సీఈసీ) ఫిష్ ట్యాంకులతోపాటు ఆక్రమణలను తొలగించాలని రాష్ట్రాన్ని ఆదేశించింది. ఈ నిర్ణయం, మత్స్యకార సంఘం నుండి ప్రతిఘటనను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ, సరస్సు యొక్క పర్యావరణ సమతుల్యతను పునరుద్ధరించే దిశగా కీలకమైన దశను సూచించింది.

ముగింపు:

కొల్లేరు సరస్సు జీవావరణ శాస్త్రం మరియు అభివృద్ధికి మధ్య సున్నితమైన సమతుల్యతతో పోరాడుతున్నందున, సంవత్సరాలుగా జరిగిన నష్టాన్ని పూడ్చేందుకు సమిష్టి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. ఈ కీలకమైన మంచినీటి పర్యావరణ వ్యవస్థను పునరుద్ధరించడానికి మరియు రక్షించడానికి జరుగుతున్న పోరాటంలో ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు, చట్టపరమైన జోక్యాలు మరియు సమాజ ప్రమేయం సామూహిక ముందున్నాయి. కొల్లేరు సరస్సును పూర్వ వైభవానికి పునరుద్ధరించే ప్రయాణం పర్యావరణ పరిరక్షణతో మానవాభివృద్దిని సమతుల్యం చేసే విస్తృత సవాలును ప్రతిబింబిస్తుంది.

మరిన్ని విషయాల కొరకు తెలుగు రీడర్స్ ను సంప్రదించండి.