దక్షిణ గోవాలోని సంగుయెం తాలూకాలో ఉన్న దూధ్సాగర్ జలపాతాలు భారతదేశంలోని అత్యంత ఆకర్షణీయమైన సహజ దృశ్యాలలో ఒకటి. నాలుగు అంతస్తుల జలపాతానికి ప్రసిద్ధి చెందిన ఈ జలపాతం 1017 అడుగుల ఎత్తు నుండి క్రిందికి దూకుతుంది, ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా పర్యాటకులను ఆకర్షించే ఉత్కంఠభరితమైన దృశ్యాన్ని సృష్టిస్తుంది. భగవాన్ మహావీర్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం మరియు మొల్లెం జాతీయ ఉద్యానవనం లోపల ఉన్న ఈ అద్భుతమైన జలపాతం గోవాను సందర్శించే ప్రతి ఒక్కరికీ ఒక ముఖ్యమైన స్టాప్.
దూధ్సాగర్ యొక్క ఇతిహాసాలు మరియు జానపద కథలు:
స్థానిక కొంకణి భాషలో “పాల సముద్రం” అని అనువదించబడిన “దూధ్సాగర్” అనే పేరు జలపాతం యొక్క రూపాన్ని సముచితంగా వివరిస్తుంది. పాలలాంటి తెల్లటి జలపాతం పశ్చిమ కనుమల పచ్చని ప్రకృతి దృశ్యాల నుండి ప్రవహించే పాల ప్రవాహాన్ని పోలి ఉంటుంది. స్థానిక జానపద కథలు ఈ సహజ అద్భుతానికి మాయా స్పర్శను జోడిస్తాయి.
ఒక కథనం ప్రకారం దుధసాగర్ జలపాతం స్థానిక పురాణాలతో నిండి ఉంటుంది, ఇవి దీనికి మరింత మాయాజాలాన్ని జోడిస్తాయి. ఒక ప్రసిద్ధ కథ ప్రకారం, ఒక అందమైన రాజకుమారి ఈ జలపాతం నీళ్లలో స్నానం చేసేది, ఆమె సేవకులు పసిడి గిన్నెలో పాలను తీసుకువచ్చేవారు. ఒక రోజు, ఆమె ఆ పాలను జలపాతపు కింద ఉన్న తాలూకులో పోసింది, దాంతో ఒక పాల సముద్రం లాంటి రూపం ఏర్పడింది.
మరో కథనం ప్రకారం, ఒక సంపన్న రాజు తన కుమార్తెని ఆకర్షించడానికి జలపాతం నీళ్లలో మెరుస్తున్నట్లుగా ఒక మణికట్టును రూపొందించాడు. ఆ అందాన్ని తన వద్ద మరింత భव्यంగా పునరుత్పత్తి చేయలేక, అతను ఆ మణికట్టును జలపాతంలో విసిరేసాడు, దాంతో ఈ జలపాతం ఈ రోజు మనం చూస్తున్న పాల వంటి అందమైన దృశ్యంగా మారింది.
చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత:
దూధ్సాగర్ జలపాతాల చరిత్ర గోవా పోర్చుగీస్ కాలనీగా ఉన్న కాలం నాటిది. ఈ ప్రాంతం యొక్క అద్భుతమైన అందం పోర్చుగీస్ అధికారులను మరియు వారి కుటుంబాలను ఆకర్షించింది, వారు తమ పరిపాలనా విధుల నుండి విశ్రాంతి మరియు విశ్రాంతిని కోరుకున్నారు. అయితే, 1947లో భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందిన తర్వాత మరియు 1961లో గోవా ఇండియన్ యూనియన్లో విలీనం అయిన తర్వాత మాత్రమే దూధ్సాగర్ పర్యాటక కేంద్రంగా ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.
1978లో భగవాన్ మహావీర్ అభయారణ్యం మరియు మొల్లెం జాతీయ ఉద్యానవనం స్థాపన ఈ ప్రాంతంలో పర్యాటకాన్ని గణనీయంగా పెంచింది, జలపాతాలు మరియు దాని చుట్టుపక్కల పర్యావరణ వ్యవస్థకు రక్షణ కల్పించింది. ఈ అభయారణ్యం ప్రకృతి ప్రేమికులకు మరియు సాహసోపేతమైన వారికి స్వర్గధామంగా మారింది.
సందర్శించడానికి ఉత్తమ సమయం:
దూధ్సాగర్ జలపాతాన్ని అనుభవించడానికి ఉత్తమ సమయం వర్షాకాలం (జూన్ నుండి సెప్టెంబర్ వరకు), ఆ సమయంలో జలపాతం దాని శిఖరాగ్రంలో ఉంటుంది మరియు మాండోవి నది వర్షాల ద్వారా నిండి ఉంటుంది. నీటి భారీ ప్రవాహం తప్పిపోకూడని అద్భుతమైన దృశ్యాన్ని సృష్టిస్తుంది. అయితే, పొడి నెలల్లో (అక్టోబర్ నుండి మే వరకు) సందర్శించడం భిన్నమైన దృక్పథాన్ని అందిస్తుంది. తగ్గిన నీటి ప్రవాహం జలపాతాలకు సులభంగా చేరుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుంది, ఇది ట్రెక్కింగ్ మరియు బహిరంగ కార్యకలాపాలకు గొప్ప సమయంగా మారుతుంది.
దూధ్సాగర్ జలపాతాలను ఎలా చేరుకోవాలి:
ఈ అద్భుతమైన జలపాతాన్ని రైలు, రోడ్డు లేదా వాయు మార్గంలో చేరుకోవడానికి అనేక మార్గాలు ఉన్నాయి.
రైలు మార్గం: జలపాతం నుండి దాదాపు 30 కి.మీ దూరంలో ఉన్న కులేం దగ్గర రైల్వే స్టేషన్. మీరు వాస్కో డి గామా లేదా మార్గోవాలోని మడ్గావ్ స్టేషన్ నుండి రైలు ఎక్కవచ్చు. రైలు ప్రయాణం సుందరమైన ప్రయాణాన్ని అందిస్తుంది మరియు ప్రయాణికులకు ఆర్థికంగా చౌకైన ఎంపిక.
రోడ్డు మార్గం: కులేం నుండి, మీరు ఒక వ్యక్తికి 500 రూపాయలు ఖర్చయ్యే షేర్డ్ జీప్లో ప్రయాణించవచ్చు. ఈ 45 నిమిషాల ప్రయాణం మిమ్మల్ని కఠినమైన కానీ సుందరమైన అడవి బాట గుండా తీసుకెళుతుంది. దీని తర్వాత, 10 నిమిషాల ట్రెక్ మిమ్మల్ని జలపాతాలకు దారి తీస్తుంది.
విమాన మార్గం: భగవాన్ మహావీర్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం నుండి 60 కి.మీ దూరంలో ఉన్న గోవా అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం (డబోలిమ్) సమీప విమానాశ్రయం. ఇక్కడి నుండి, మీరు అభయారణ్యం మరియు చివరికి జలపాతానికి చేరుకోవడానికి టాక్సీని అద్దెకు తీసుకోవచ్చు.
దూధ్సాగర్ జలపాతాలకు ట్రెక్కింగ్:
సాహసభరితమైన అనుభవాన్ని కోరుకునే వారికి, దూధ్సాగర్ జలపాతాలను చేరుకోవడానికి ట్రెక్కింగ్ ఉత్తమ మార్గం. జలపాతాలకు మూడు ప్రధాన ట్రెక్కింగ్ మార్గాలు ఉన్నాయి:
కాజిల్ రాక్: ఈ ట్రైల్ కాజిల్ రాక్ రైల్వే స్టేషన్ నుండి ప్రారంభమై భగవాన్ మహావీర్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం గుండా మిమ్మల్ని తీసుకెళుతుంది.
కులేమ్: ఈ ట్రైల్ పచ్చదనం, ఉప్పొంగే వాగులు మరియు అనేక సొరంగాల గుండా వెళుతుంది, ఇది మరింత లీనమయ్యే అనుభవాన్ని అందిస్తుంది.
సోనౌలిమ్: ఇది సులభమైన ట్రెక్కింగ్ మార్గం, జలపాతాలను చేరుకోవడానికి 3 కి.మీ హైకింగ్ అవసరం.
దూధ్సాగర్ జలపాతాల వద్ద చేయవలసినవి:
–దూధ్సాగర్ సరస్సులో ఈత: మీరు దూధ్సాగర్ సరస్సు అని పిలువబడే జలపాతం క్రింద ఉన్న కొలనులో రిఫ్రెష్గా స్నానం చేయవచ్చు. ఈత కొట్టని వారికి లైఫ్ జాకెట్లు అందించబడతాయి.
–ఫోటోగ్రఫీ: జలపాతాలు మరియు చుట్టుపక్కల ప్రకృతి దృశ్యాలు ఫోటోగ్రఫీకి అంతులేని అవకాశాలను అందిస్తాయి, పొగమంచు, జలపాతాలు మరియు ఉత్సాహభరితమైన పచ్చదనాన్ని సంగ్రహిస్తాయి.
–వన్యప్రాణుల స్పాటింగ్: ఈ అభయారణ్యం వివిధ జాతుల జంతువులు, పక్షులు మరియు మొక్కలకు నిలయం. పాంథర్స్, మచ్చల జింకలు మరియు అడవి పిల్లుల కోసం ఒక కన్ను వేసి ఉంచండి.
–ప్రకృతి నడకలు మరియు పక్షుల వీక్షణ: ప్రశాంతమైన నడకలతో చుట్టుపక్కల ప్రకృతిని అన్వేషించండి మరియు ఎమరాల్డ్ డోవ్ మరియు గ్రేట్ ఇండియన్ హార్న్బిల్తో సహా విభిన్న పక్షులను గమనించండి.
సమీప ఆకర్షణలు:
తంబ్డి సుర్లా ఆలయం: జలపాతం నుండి సుమారు 30 కి.మీ దూరంలో ఉన్న ఈ 12వ శతాబ్దపు శివునికి అంకితం చేయబడిన ఆలయం గోవా వారసత్వ రత్నం, ఇది క్లిష్టమైన శిల్పాలు మరియు ప్రశాంతమైన వాతావరణం కోసం ప్రసిద్ధి చెందింది.
గోవా చిత్ర మ్యూజియం: దూధ్సాగర్ నుండి 53 కి.మీ దూరంలో ఉన్న ఈ మ్యూజియం, గోవా సాంప్రదాయ జీవన విధానంలో ఒక సంగ్రహావలోకనం అందిస్తుంది, 4,000 కంటే ఎక్కువ కళాఖండాలను ప్రదర్శిస్తుంది.
డెవిల్స్ కాన్యన్: 8 కి.మీ దూరంలో ఉన్న డెవిల్స్ కాన్యన్ జలపాతం ద్వారా రూపొందించబడిన నాటకీయ ప్రకృతి దృశ్యం, ఈ ప్రాంతం యొక్క అందం యొక్క ప్రత్యేక దృక్పథాన్ని అందిస్తుంది.
నేత్రావళి బబ్లింగ్ సరస్సు: దూధ్సాగర్ నుండి దాదాపు 57 కి.మీ దూరంలో ఉన్న ఈ సరస్సు దాని మంచం నుండి పైకి లేచే వాయు బుడగలకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇది ఒక ఆకర్షణీయమైన సహజ దృగ్విషయాన్ని సృష్టిస్తుంది.
కులేం గ్రామం: కేవలం 10 కి.మీ దూరంలో ఉన్న ఈ మనోహరమైన గ్రామం గోవా గ్రామీణ జీవితాన్ని, సుందరమైన ప్రకృతి దృశ్యాలు మరియు ప్రశాంతమైన వాతావరణాన్ని అందిస్తుంది.
దూధ్సాగర్ జలపాతాలు నిస్సందేహంగా గోవాలోని అత్యంత అందమైన మరియు ఉత్తేజకరమైన గమ్యస్థానాలలో ఒకటి. మీరు ప్రకృతి ప్రేమికులు, సాహస యాత్రికులు లేదా సాంస్కృతిక ఔత్సాహికులు అయినా, ఈ జలపాతాలు ప్రతి ఒక్కరికీ ఏదో ఒకటి అందిస్తాయి. ఆకర్షణీయమైన ఇతిహాసాలు మరియు సుందరమైన ట్రెక్ల నుండి చుట్టుపక్కల వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం మరియు చారిత్రక ప్రదేశాల వరకు, దూధ్సాగర్ సందర్శన అనేది ప్రతి ప్రయాణికుడి బకెట్ జాబితాలో ఉండవలసిన మరపురాని అనుభవం.
మరిన్ని ఇటువంటి ప్లచెస్ కోసం తెలుగు రీడర్స్ విహారి ను చూడండి.