పెంచలకోనలోని నరసింహస్వామి ఆలయం ఆంధ్రప్రదేశ్ నెల్లూరు జిల్లా సుందరమైన లోయల్లో ఉన్న ఒక అద్భుతమైన గమ్యస్థలం. ఇది ఆరవ నవ నరసింహ క్షేత్రాలలో ఒకటి. ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించాలనుకునేవారు లేదా తెలుసుకోవాలనుకునేవారు దీని ప్రత్యేకతలు, చరిత్ర మరియు అనుభవాల గురించి వివరాలు తెలుసుకోండి.
ఆలయ ప్రత్యేకతలు: పురాణకథ
పెంచలకోన నరసింహస్వామి ఆలయం విష్ణు స్వరూపమైన నరసింహుడి ఆలయం. ఇక్కడ దేవుడు స్వయంభువుగా (స్వయంగా వెలువడిన రాయి రూపంలో) పూజించబడతాడు. ఇది ఇతర ఆలయాల కంటే భిన్నంగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే ఇక్కడ విగ్రహాలు కాకుండా సహజ ప్రకృతి సిద్దమైన రాయి రూపంలో దేవుడు వెలిసాడు.
పురాణకథ ప్రకారం, హిరణ్యకశిపును సంహరించిన తర్వాత నరసింహుడి క్రూర కోపాన్ని చెంచు లక్ష్మి అనే గిరిజన రూపంలో ఉన్న లక్ష్మీదేవి ఆలింగనం (హత్తుకోవడం) చేయడం వల్ల ఆయన కోపం తగ్గింది. ఈ సంఘటన ఆలయ పురాణకథలో అత్యంత ముఖ్యమైనది. సంప్రదాయ ప్రకారం, శ్రీ నరసింహుడు ఆమెను వివాహం చేసుకున్నాడని అంటున్నారు.
పెంచలకోన అనే పేరు తెలుగు పదబంధం “పెనువేసుకోవటం” (ఆలింగనం) నుండి వచ్చింది. దీనిలో “సిల” అంటే రాయి, “కోన” అంటే మూల లేదా ప్రదేశం. ఈ ఆలింగనం ఒక రాయి కొండపై జరిగినదని ఈ పేరు సూచిస్తుంది. కాబట్టి “పెనుసిలకోన” నుండి “పెంచలకోన”గా మారింది.
అలాగే, అవతారం ముగిసిన తర్వాత నరసింహుడు సమీపంలోని జలపాతంలో పవిత్ర స్నానం చేశాడని, ఇది ఆ ప్రకృతి పరిసరాలకు భక్తి ప్రాధాన్యం ఇస్తుంది.
కణ్వ మహర్షి అనే మహాన్ ఋషి ఈ ఆలయం సమీపంలోని నదీ తీరంలో తపస్సు చేశారని చెబుతారు. ఆ నది మొదట “కణ్వముఖి” అని పిలవబడింది, కాలక్రమేణా “కందలేరు”గా మారింది.
స్థలపురాణం:
ఈ ఆలయ స్థలపురాణం ప్రకారం, ఈ ప్రాంతంలో ఒక గోపకుడు తన ఆవులతో తిరుగుతూ ఉన్నప్పుడు, ఒక వృద్ధుడు అతని ముందు ప్రత్యక్షమయ్యాడు. ఆ వృద్ధుడు శ్రీ నరసింహ స్వామి రాతి రూపంలో ఉన్నారని, ఆ శిలాను పూజా స్థలంగా మార్చమని గోపకుడికి ఆదేశించాడు. వృద్ధుడు తనరూపం మారుతూ శిలాగా మారుతున్నదీ గోపకుడు చూశాడు.
ఆ గోపకుడు భయంతో తన గ్రామానికి పరుగెత్తి ఆ వార్తను పంచాడు. మొదట గ్రామస్తులు నమ్మకపోయినా, తరువాత కలల ద్వారా ఆ దృశ్యాన్ని చూశారు. వారు శ్రీ నరసింహుడు ఆ శిలాను పూజా స్థలంగా మార్చమని ఆదేశించాడని గ్రహించి, అక్కడ ఆలయం నిర్మించడం ప్రారంభించారు
దేవత పేర్లు, రూపాలు:
పెంచలకోనలో నరసింహుడిని శ్రీ యోగనరసింహ మరియు సోమసైల నరసింహ అని పూజిస్తారు. ఆయన యోగాసనంలో ఉన్న శాంత స్వరూపాన్ని, క్రూర అవతారంతో భిన్నంగా చూపిస్తారు.
దేవుడు స్వయంభువుగా ఉన్నాడు, రెండు రాళ్లుగా ముడిపడిన రూపంలో, సింహం తలగా కనిపిస్తాడు. ఈ ప్రత్యేక రూపాన్ని “పెనుసిల లక్ష్మీనరసింహ స్వామి” అంటారు (“పేను” అంటే ముడుత, “సిల” అంటే రాయి).
ప్రకృతి సౌందర్యం: సుందరమైన పరిసరాలు
పెంచలకోన ఆలయం లోయ అడుగున, సాంద్ర అరణ్యాలు, కొండలు, జలపాతాలతో చుట్టుముట్టి, సందర్శకులకు శాంతియుత, సరికొత్త వాతావరణాన్ని అందిస్తుంది.
ఇది నల్లమల మరియు శేషాచలం అరణ్య శ్రేణుల కలయిక వద్ద, సముద్ర మట్టం నుండి సుమారు 3000 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. ప్రకృతి ప్రేమికులు మరియు నగర శబ్దం నుంచి దూరంగా శాంతి కోరుకునేవారికి ఇది ఒక ఉత్తమ ప్రదేశం.
పక్కనే ఉన్న కన్వముఖి (ప్రస్తుతం కందలేరు) నది మరియు నరసింహ పుష్కర్ణి అనే పవిత్ర సరస్సు ఆలయ శాంతియుత వాతావరణాన్ని మరింత పెంచుతాయి. భక్తులు ఆలయ ప్రవేశానికి ముందు ఇక్కడ ఆచారపూర్వక స్నానం చేస్తారు.
వార్షిక బ్రహ్మోత్సవాలు:
పెంచలకోనలో ప్రధాన ఉత్సవం బ్రహ్మోత్సవం, ఇది విషాఖ శుద్ధ ఏకాదశి నుండి ఐదు రోజులు (ఏప్రిల్ లేదా మే నెలలో) జరుపుకుంటారు. ఈ ఉత్సవం ఎంతో మంది భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది, వివిధ పూజలు, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు.
ఆలయ దర్శన సమయాలు:
ఉదయం: 6:30 AM నుండి 12:30 PM వరకు
సాయంత్రం: 3:00 PM నుండి 7:30 PM వరకు
ఆలయ శిల్పకళ:
ఆలయం వైష్ణవ ఆగమ శిల్ప శాస్త్రం ప్రకారం నిర్మించబడింది. ఇందులో అద్భుతమైన రాజగోపురం ఉంది, దానిపై దేవతల విభిన్న శిల్పాలు ఉన్నాయి.
ఆలయ సముదాయంలో గిరిజన రూపంలో ఉన్న చెంచు లక్ష్మి, ఆదిలక్ష్మి, అంజనేయ స్వామి కోసం ప్రత్యేక గుడారాలు ఉన్నాయి, ఇది భక్తి వైవిధ్యాన్ని పెంచుతుంది.
ఆలయ పూజలు మరియు సేవలు:
ఈ ఆలయం సుమారు 700 సంవత్సరాల పురాతనమైనది మరియు విష్ణువు యొక్క తొమ్మిదవ పుణ్యక్షేత్రంగా పరిగణించబడుతుంది.
ప్రతి రోజు సుప్రభాతం (దేవుడిని మేల్కొల్పడం), అభిషేకం (పూజార్ధం స్నానం), సహస్రనామ ఆర్చన (వెయ్యి పేర్ల జపం), మరియు ఎకాంత సేవ (సాయంత్రం విశ్రాంతి) నిర్వహిస్తారు. శుక్రవారం, శనివారం ప్రత్యేక సేవలు ఉంటాయి.
ఆలయ పరిధిలో ఆదిలక్ష్మి దేవి, అంజనేయ స్వామి గుడారాలు, అలాగే “స్వామి పుష్కరిణి” అనే పవిత్ర సరస్సు ఉంది, ఇందులో భక్తులు ఆరోగ్యకరమైన స్నానం చేస్తారు.
సమీప ఆకర్షణలు:
పెంచలకోన జలపాతం ఆలయం నుండి సుమారు 2 కి.మీ దూరంలో ఉంది. సందర్శకులు ఇక్కడ ట్రెక్కింగ్ చేసి ప్రకృతి సౌందర్యాన్ని ఆస్వాదించవచ్చు. పెంచలకోన జలపాతం సహా ప్రకృతి సుందరత కలిగిన ప్రదేశాలు సమీపంలో ఉన్నాయి, ఇవి విశ్రాంతి మరియు ఫోటోగ్రఫీకి అనుకూలం.
సమీపంలో భైరవకోన ఆలయం (5 కి.మీ), అచ్యుత స్వామి ఆలయం (26 కి.మీ), గోల్లబోయా ఆలయం (5 కి.మీ), అలాగే చెంచు గిరిజన గ్రామాలు ఉన్నాయి.
చేరుకోవడం మరియు వసతి:
పెంచలకోన నెల్లూరు నగరానికి సుమారు 70-80 కి.మీ, రాపూర్ పట్టణానికి 25-30 కి.మీ దూరంలో ఉంది. సాధారణంగా రోడ్డు మార్గం ద్వారా ఇక్కడికి చేరుకోవచ్చు.
ఆలయం పరిధిలో AC, non-AC గదులు, ప్రభుత్వ అతిథి గృహాలు ఉన్నాయి. అయితే ముందస్తుగా ఆన్‌లైన్ లేదా ఫోన్ ద్వారా బుకింగ్ సాధ్యం కాదు, సాధారణంగా వచ్చి బుకింగ్ చేసుకోవాలి.
అరణ్య ప్రాంతంలో ఉన్న కారణంగా వాతావరణం కొంచెం తేమగా ఉండవచ్చు, కానీ భక్తులు ఇక్కడ క్రిములు లేదా జంతువుల ఇబ్బందులు లేకపోవడం దేవుని కృప అని భావిస్తారు.
సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత:
పక్కనే చెంచు గిరిజన సమాజం నివసిస్తుంది, వారి సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు ఆలయ పురాణాలతో గాఢంగా అనుసంధానమై ఉన్నాయి, ఇది సందర్శకులకు సాంస్కృతిక పరంగా మరింత లోతైన అనుభవాన్ని ఇస్తుంది.
పెంచలకోన నరసింహస్వామి ఆలయం స్వయంభువుగా ఉన్న దైవ రూపం, నరసింహుడు మరియు చెంచు లక్ష్మి పురాణ కథలు, అద్భుతమైన ప్రకృతి పరిసరాలతో ప్రత్యేకత కలిగినది. ఇది భక్తి లోతు, సాంస్కృతిక వారసత్వం, సహజ సౌందర్యం కలగలిపిన ప్రదేశం కావడంతో భక్తులు, చరిత్ర ప్రేమికులు, ప్రకృతి ప్రేమికులకు తప్పనిసరిగా సందర్శించవలసిన ప్రదేశం.
మరిన్ని ఇటువంటి వాటి కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి ను చూడండి.
