శబరిమల, భారతదేశంలోని కేరళలో ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రం, వివిధ యాత్రా మార్గాల ద్వారా చేరుకోవచ్చు. ముఖ్యమైన మార్గాల్లో ఎరుమెలి మార్గం, వండిపేరియార్ మార్గం, మరియు చలకాయం మార్గం ఉన్నాయి. ఈ ఒక్కో మార్గం భక్తులకు ప్రత్యేకమైన అనుభవాన్ని మరియు వివిధ స్థాయిల కష్టాలను అందిస్తుంది.
ముఖ్యమైన యాత్రా మార్గాలు:
1. ఎరుమెలి మార్గం:
- దూరం: ఎరుమెలి నుండి శబరిమల వరకు సుమారు 61 కి.మీ.
- వివరణ: ఇది అత్యంత సంప్రదాయబద్ధమైన, కష్టతరమైన మార్గంగా పెరియా పాతై లేదా కరిమల మార్గం అని పిలుస్తారు. అయ్యప్ప స్వామి మహిషి రాక్షసిని జయించడానికి ఉపయోగించిన మార్గం ఇదేనని నమ్ముతారు.
మార్గ వివరాలు:
- యాత్ర ఏరుమెలి నుండి ప్రారంభమవుతుంది.
- ముఖ్యమైన విరామ ప్రాంతాలు: పెరూర్ తొడు, కొత్తపడి, అజుత్తమేడు, మరియు కరిమల.
- ఆపై పంబా నది చేరుకుని, అక్కడి నుంచి నీళిమలై మార్గం ద్వారా సన్నిధానానికి చేరుకుంటారు.
- పంబా నుంచి శబరిమల వరకు దూరం: సుమారు 5 కి.మీ.
మార్గంలో మైలురాళ్ళు:
ఎరుమేలి → పేరూర్ తోడు → కొత్తపడి → అజుత్తమేడు → కరిమల → పంబా నది → నీలిమల → సన్నిధానం.
సౌకర్యాలు:
- మార్గం లో విశ్రాంతి కేంద్రాలు, భోజన శాలలు వంటి ప్రాథమిక సదుపాయాలు ఉన్నాయి.
- వీటిని వివిధ అయ్యప్ప సంఘాలు నిర్వహిస్తాయి.
2. వండిపేరియార్ మార్గం:
- దూరం: 94.4 కి.మీ కొట్టాయం-కుమిలి రహదారిలోని రాళ్ల మార్క్ దగ్గర నుంచి ప్రారంభమవుతుంది.
- సన్నిధానం వరకు దూరం సుమారు 12.8 కి.మీ.
- వివరణ:
- ఈ మార్గం ఏరుమెలి మార్గం కంటే తక్కువ కష్టతరం.
- ఎక్కువ శారీరక శ్రమ చేయలేనివారికి ఇది అనుకూలంగా ఉంటుంది.
3. చలకాయం మార్గం:
- దూరం:
- పంబా నది దగ్గర ప్రారంభమయ్యే ఈ మార్గం సుమారు 8 కి.మీ మాత్రమే ఉంది.
- వివరణ:
- ఇది తక్కువ దూరం, తేలికైన మార్గం.
- శబరిమల ఆలయానికి సులభంగా చేరుకునే విధంగా ఈ మార్గాన్ని అభివృద్ధి చేశారు.
- ఎక్కువ శారీరక శ్రమ అవసరం లేని భక్తులు ఈ మార్గాన్ని ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు.
సాంప్రదాయ మార్గంలోని ప్రధాన ఘట్టాలు:
ఎరుమెలి (పెట్టై తుల్లల్ సంప్రదాయం):
అయ్యప్ప స్వామి మహిషి పై విజయం సాధించినందుకు గుర్తుగా భక్తులు ఎరుమెలి వద్ద పెట్టై తుల్లల్ అనే ప్రత్యేక నృత్యాన్ని నిర్వహిస్తారు. ఇది ఆధ్యాత్మిక పయనానికి ముందు అహంకారాన్ని విడిచిపెట్టి, అయ్యప్ప స్వామి సన్నిధికి శరణాగతిని సూచిస్తుంది. ఈ సంప్రదాయం ఆనందోత్సాహంతో నిండినది, భక్తులు బూడిద, రంగులతో అలంకరించుకుని “స్వామియే శరణం అయ్యప్ప” నినాదాలతో నాట్యం చేస్తారు. అనంతరం ధర్మశాస్త్ర ఆలయంలో పూజలు చేస్తారు. వావర్ అనే అయ్యప్ప స్వామి సహచరుడికి అంకితమైన మసీదును కూడా దర్శించి భక్తులు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతారు.
పేరు తొడు (పెరూర్ తొడు):
ప్రయాణం తదుపరి దశలో భక్తులు పెరూర్ తొడు వద్ద ఆగుతారు, ఇది ఏరుమెలి నుండి సుమారు 3.2 కి.మీ దూరంలో ఉంది. ఇది ఇంతకు ముందు ఒక అరణ్య మార్గం కాగా, ఇప్పుడు భక్తుల సౌలభ్యం కోసం రహదారి అందుబాటులో ఉంది. భక్తులు ఇక్కడ నదిలో కొట్టుమిట్టడుతూ పువ్వుల పొట్టు అన్నం సమర్పిస్తారు. ఇది భక్తి, కృతజ్ఞతలను సూచించే ఆచారం. ఈ ప్రదేశం, దైవికమైన పూన్గవనం (దైవిక అరణ్యం) యొక్క ఆరంభ బిందువు.
కలకెట్టి:
పేరూర్ తోడు నుండి సుమారు 10 కి.మీ దూరంలో కలకట్టి దివ్య పురాణంతో నిండి ఉంది. ఈ ప్రదేశంలో శివుడు, తన ఎద్దుపై స్వారీ చేస్తూ, మహిషితో తన కుమారుడు అయ్యప్ప చేసిన యుద్ధాన్ని చూసేందుకు జంతువును (“కెట్టి”) కట్టివేసినట్లు చెబుతారు. యాత్రికులు ఇక్కడ ఒక చిన్న మందిరంలో కర్పూరం వెలిగించి కొబ్బరికాయలు పగలగొట్టి, కష్టతరమైన ప్రయాణం కోసం శివుని ఆశీర్వాదాన్ని కోరుకుంటారు. వాణిజ్యీకరణ అటవీ మార్గాన్ని మరింత అందుబాటులో ఉండే మార్గంగా మార్చినప్పటికీ, కలకెట్టి తన ఆధ్యాత్మిక సౌరభాన్ని నిలుపుకుంది, యాత్రికులను తన పవిత్రమైన ఆలింగనంలోకి ఆకర్షిస్తుంది.
అజ్హుతమలై మరియు కల్లిడుంకున్ను:
ఈ మార్గం పవిత్ర పంబా యొక్క ఉపనది అయిన అజుత నదికి దారి తీస్తుంది. ఇక్కడ, భక్తులు శారీరక మరియు మానసిక దారుఢ్యాన్ని కోరుకునే నిటారుగా ఉన్న అజ్హుతమలై యొక్క సవాలుతో కూడిన ఆరోహణను ప్రారంభించడానికి ముందు ఆచార స్నానం చేస్తారు. కల్లిడుంకున్ను వద్ద ట్రెక్ ముగుస్తుంది, ఇక్కడ భక్తులు అజ్హుతా నది నుండి వారు తీసుకువెళ్లిన గులకరాళ్ళను పడవేస్తారు. చెడుపై మంచి సాధించిన విజయానికి ప్రతీకగా ఈ ప్రదేశంలో మహిషి అవశేషాలు పారద్రోలిన పురాణానికి ఈ చట్టం నివాళులర్పిస్తుంది. అధిరోహణ అనేది లొంగిపోవడం మరియు శుద్ధి చేయడం, యాత్రికుల ఆత్మను దైవికంతో సమలేఖనం చేయడం.
కరిమల:
కరిమల ప్రయాణంలో అత్యంత కఠినమైన దశ. దీని ఎత్తైన చరియలు భక్తుల శారీరక సహనాన్ని పరీక్షించవచ్చు, కానీ భక్తి ఉత్సాహాన్ని పెంచుతాయి. స్వామియే శరణం అయ్యప్ప” అనే నినాదాలు గాలిలో ప్రతిధ్వనిస్తూ ఏడు దశల అధిరోహణ భక్తుని సంకల్పాన్ని పరీక్షిస్తుంది. ఏనుగుల నివాసంగా పేరుగాంచిన కరిమల దట్టమైన అడవులలో ఔషధ మూలికలు పుష్కలంగా ఉన్నాయి, వ్యాధులను నయం చేస్తుందని నమ్ముతారు. ఇక్కడ భక్తులు చల్లని వాతావరణం ఆస్వాదిస్తూ, అడవి జంతువుల నుంచి రక్షణ పొందేందుకు క్యాంప్ఫైర్లు వెలిగిస్తారు. సమీపంలో, నాజిక్కినార్ (బావి లోపల ఉన్న బావి) మరియు కరిమల భగవతి దేవతలు వంటి పవిత్ర స్థలాలు ఆధ్యాత్మిక సాంత్వనను అందిస్తాయి.
పంబా నది నుండి సన్నిధానం వరకు పాదయాత్ర:
పంబా నది భక్తుల రాకపోకలకు మజిలీ స్థలం. ఆలయానికి చివరి అధిరోహణకు ముందు వివిధ మార్గాల నుండి యాత్రికులు ఇక్కడకు చేరుకుంటారు. ఇక్కడ బస చేసి భక్తులు పవిత్ర స్నానం చేస్తారు, ఇది పాపక్షయానికి తోడ్పడుతుందని నమ్మకం. ఇరుముడి బ్యాగులో తీసుకెళ్లిన పదార్థాలతో భోజనాలను తయారు చేసి, అయ్యప్ప స్వామికి నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు. ఈ క్రతువు సామూహికతను ప్రోత్సహిస్తూ, భక్తుల మధ్య ఐకమత్యాన్ని కలిగిస్తుంది.
శబరిమల ఆలయ ప్రదేశమైన పంబా నుండి సన్నిధానం వరకు జరిగే ట్రెక్కింగ్ అయ్యప్ప స్వామి యాత్రలో కీలకమైన భాగం. ఈ ప్రయాణంలో సుమారుగా 4.5 కి.మీ ఉంటుంది మరియు నిటారుగా ఎక్కడం మరియు అవరోహణల శ్రేణిని నావిగేట్ చేయాలి, ఇది ఆలయానికి దారితీసే 18 పవిత్ర మెట్ల (పతినెట్టంపాడి) అధిరోహణతో ముగుస్తుంది.
ట్రెక్ యొక్క ముఖ్య లక్షణాలు:
– ప్రారంభ స్థానం: ట్రెక్ పంబా నది ఒడ్డున ప్రారంభమవుతుంది, యాత్రికులు ముందుకు వెళ్లడానికి ముందు తమను తాము శుద్ధి చేసుకోవడానికి తరచుగా పవిత్ర స్నానం చేస్తారు. చాలా మంది భక్తులు తమ పూర్వీకులకు నైవేద్యాలతో సహా ఇక్కడ పూజలు చేస్తారు.
– ప్రారంభ అధిరోహణ: ట్రెక్ యొక్క మొదటి భాగంలో గణపతి దేవాలయం కి దారితీసే మెట్ల శ్రేణిని అధిరోహించడం ఉంటుంది, ఇక్కడ యాత్రికులు తమ ప్రయాణాన్ని కొనసాగించే ముందు నమస్కారాలు చేసుకుంటారు. ఈ భాగంలో సుమారు 50-60 మెట్లు ఉంటాయి, ఇవి భక్తులకు తరువాత వచ్చే కఠిన మార్గాలకు ఎదుర్కోవడానికి సాయం చేస్తాయి.
– మార్గ వివరాలు:
– గణపతి ఆలయం నుండి బయలుదేరిన తరువాత, యాత్రికులు దట్టమైన అటవీ మార్గాలు మరియు రాతి భూభాగాల గుండా ప్రయాణిస్తారు.
– ఈ మార్గంలో గుర్తించదగిన మైలురాళ్లలో అప్పాచిమేడు, శబరి పీఠం మరియు శరంకుతి ఉన్నాయి, ఇవి విశ్రాంతి మరియు ప్రార్థనలకు ముఖ్యమైన స్టాప్లు.
నీలిమలై ఎక్కడం:
యాత్రికులు నీలిమల చేరే దశలో భక్తులకు తీవ్రమైన నిటారుగా ఉన్న మార్గాన్ని ఎదుర్కోవాల్సి ఉంటుంది. ముఖ్యంగా చలికాలం లేదా వర్షాకాలం లో ఈ మార్గం మురుగు, జారిపడే పరిస్థితుల్లో ఉంటుంది. భక్తుల సౌలభ్యం కోసం రాళ్ల మెట్లు మరియు ఐరన్ రైలింగులు ఏర్పాటు చేయబడినాయి.
సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత:
ట్రెక్ అనేది శారీరక సవాలు మాత్రమే కాదు, ఆధ్యాత్మిక యాత్ర కూడా. యాత్రికులు వారి అధిరోహణ అంతటా “స్వామియే శరణం అయ్యప్ప” అని జపిస్తారు, పాల్గొనేవారిలో సంఘం మరియు భక్తి భావాన్ని పెంపొందించారు. వేసే ప్రతి అడుగు మతపరమైన ప్రాముఖ్యతతో నిండి ఉంది, ట్రెక్ను లోతైన వ్యక్తిగత అనుభవంగా మారుస్తుంది.
సన్నిధానానికి చివరి అధిరోహణ:
– సన్నిధానం చేరుకున్న తర్వాత, యాత్రికులు పవిత్రంగా భావించే 18 మెట్లు పైకి చివరి అధిరోహణకు సిద్ధమవుతారు. ఈ మెట్లను ఎక్కడం అనేది తీర్థయాత్రలో ముఖ్యమైన భాగం, ఇది ప్రాపంచిక ఆందోళనల నుండి ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానోదయం వైపుకు మారడాన్ని సూచిస్తుంది.
– సన్నిధానం వద్ద, భక్తులు తమ కష్టతరమైన ప్రయాణాన్ని ముగించుకుని, అయ్యప్ప భగవానుని దర్శనం (వీక్షించడం) కోరుకుంటారు. అయ్యప్ప స్వామి దివ్య దృశ్యం భక్తులను నిండుగా కనిపించగానే, భక్తుల యాత్ర పరమ శ్రేయోభిలాషంగా ముగుస్తుంది.
మరిన్ని ఇటువంటి ఆలయాల రూట్స్ కోసం తెలుగు రీడర్స్ విహారి ను చూడండి.