కామాఖ్య దేవి:
కామాఖ్య దేవి హిందూ ధర్మంలో అత్యంత పవిత్రమైన శక్తి స్వరూపిణి. ఆమెను అనేక పేర్లతో పిలుస్తారు – త్రిపుర సుందరి, కామరూపిణి, మహామాయ, భైరవి, కామేశ్వరి. “కామ” అంటే కేవలం శారీరక కోరిక కాదు, ఇది అనుకున్న క్షణంలో అనుకున్న రూపాన్ని సృష్టించగల శక్తి అని అర్థం. అందుకే ఆమెను కామరూపిణి అని కూడా పిలుస్తారు.
పురాణాల ప్రకారం, సతీ దేవి తన ప్రాణాలు అర్పించిన తర్వాత, శివుడు ఆమె శరీరాన్ని ఖండించి వాటి భాగాలు భూమిపై పడ్డాయి. వాటిలో ఒక భాగం నీలాచల పర్వతంపై పడింది. ఆ భాగం యోని రూపంలో ఉందని నమ్మకం. అందువల్ల, కామాఖ్య దేవి ఆలయంలో అమ్మవారిని యోని స్వరూపంలో పూజిస్తారు. ఈ శక్తిపీఠం భారతదేశంలో అత్యంత పవిత్రమైన శక్తి కేంద్రంగా, తాంత్రిక సాధనలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
కామాఖ్య దేవి మూడు ప్రధాన రూపాల్లో దర్శనమిస్తుంది: త్రిపుర భైరవి, సింహవాహిని, మరియు త్రిపుర సుందరి. ఆమె త్రిపుర శక్తిదాయినిగా పరిగణించబడుతుంది.
ఈ పవిత్ర ఆలయం, అస్సాం రాష్ట్రంలో, గౌహతి సమీపంలోని నీలాచల పర్వతంపై ఉన్నది. ఇది 51 శక్తిపీఠాలలో ఒకటి, భారతదేశంలో అత్యంత పవిత్రమైన శక్తి ఆలయాలలో ఒకటి.
ఆలయ నిర్మాణ ప్రత్యేకతలు: ఆలయంలో ఏడుగురు దేవతలకు అంకితం చేసిన గుడులు, మూడు ప్రధాన గదులు, బంగారు కలశాలు ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా, ప్రధాన గదిలో కామాఖ్య, మాతంగి, త్రిపుర సుందరి దేవతల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. మిగిలిన ఏడు గదులు దశమహావిద్యల దేవతలకు అంకితం చేయబడ్డాయి.
కామాఖ్య దేవి కథ:
కామాఖ్య దేవి కథ ప్రధానంగా సతీదేవి, శివుడు, మరియు శక్తిపీఠాల పురాణంతో అనుసంధానమై ఉంది. పురాణాల ప్రకారం, సతీదేవి తన తండ్రి దక్ష యజ్ఞంలో శివుడిని అవమానించడాన్ని తట్టుకోలేక యజ్ఞకుండంలో తనను తాను అర్పించుకుంది. శివుడు తీవ్ర విషాదంలో ఆమె శరీరాన్ని మోస్తూ బ్రహ్మాండాన్ని సంచరించాడు. ఈ సమయంలో విశ్ణువు సుదర్శన చక్రంతో సతీదేవి శరీరాన్ని 108 భాగాలుగా చేసాడు, అవి భూమిపై పడిన ప్రదేశాల్లో శక్తిపీఠాలు ఏర్పడ్డాయి.
కామాఖ్య ఆలయం ఉన్న నీలాచల పర్వతంపై సతీదేవి యోని భాగం పడిందని పురాణ నమ్మకం. అందువల్ల ఇక్కడ అమ్మవారిని యోని స్వరూపంగా పూజిస్తారు. ఈ స్థలం సృష్టి, సంతానం, ఫలదాయకతకు ప్రతీకగా భావించబడుతుంది. కామాఖ్య దేవి ఆలయం శక్తిపీఠాలలో అత్యంత పవిత్రమైనదిగా, తాంత్రిక సాధనలకు ప్రసిద్ధిగా ఉంది.
ఇంకొన్ని పురాణ కథలు:
- కాలికా పురాణం ప్రకారం: కామాఖ్య ఆలయం సతీదేవి యోని భాగం పడిన స్థలం మాత్రమే కాదు, శివుడితో ఆమె రహస్యంగా కలిసే ప్రదేశమని కూడా పేర్కొంటుంది.
- మరో కథ ప్రకారం: బ్రహ్మ సృష్టి శక్తిని పొందేందుకు యోని యొక్క అనుగ్రహం అవసరమై, కామారూప ప్రాంతంలో యోని చక్రాన్ని ప్రతిష్ఠించాడని చెబుతుంది.
కామాఖ్య దేవి ఆలయ పునర్నిర్మాణ చరిత్ర:
ప్రస్తుతం ఉన్న ఆలయం 16వ శతాబ్దంలో కోచ్ రాజవంశానికి చెందిన రాజు నరనారాయణ మరియు చిలరాయ్ ఆధ్వర్యంలో నిర్మించబడింది. మునుపటి ఆలయం ఎలా ఉండేదో పూర్తి స్పష్టత లేకపోయినా, నీలాచల పర్వతం ఎప్పటినుంచో పవిత్ర తాంత్రిక క్షేత్రంగా ఉండేదన్నది పౌరాణిక నమ్మకం. ఈ ఆలయం ముఘల్ కాలంలో కొంతకాలం పాడయిన తర్వాత తిరిగి కట్టబడినట్లు చారిత్రక ఆధారాలు చెబుతున్నాయి.
ప్రసిద్ధ కామాఖ్య దేవి ఆలయాలు:
- కామాఖ్య దేవాలయం, గౌహతి, అస్సాం:
ప్రధాన కామాఖ్య దేవి ఆలయం అస్సాం రాష్ట్రంలోని గౌహతి నగర పశ్చిమ భాగంలో, నీలాచల్ కొండలపై ఉంది. ఇది 51 శక్తిపీఠాలలో ఒకటి మరియు తాంత్రిక పూజలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ ఆలయం 1565లో కోచ్ వంశ రాజు చిలరాయ్ నిర్మించినట్లు చరిత్రలో ఉంది. - దశమహావిద్య ఆలయాలు:
కామాఖ్య ఆలయ సముదాయంలో త్రిపుర సుందరి, తారా, భైరవి, మాతంగి, కమల, కాళి, బగలాముఖి, భువనేశ్వరి, ధూమావతి, చిన్నమస్తా వంటి దశమహావిద్య దేవతలకు అంకితం చేసిన పది ప్రత్యేక దేవాలయాలు ఉన్నాయి. ఇందులో త్రిపుర సుందరి, మాతంగి, కమల దేవాలయాలు ప్రధాన దేవాలయంలో సమీపంగా ఉన్నాయి. - సమీపంలోని శివాలయాలు:
కామాఖ్య ఆలయ సమీపంలో కామేశ్వర, సిద్ధేశ్వర, అమ్రాటోకేశ్వర వంటి పలు శివాలయాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతం శివ-శక్తి పూజలకు ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యత కలిగినది.
కామాఖ్య దేవి ఆసక్తికరమైన శిల రూపం:
కామాఖ్య దేవి ఆలయంలో విగ్రహం లేదు, బదులుగా యోని ముద్రలో ఉన్న రాతి శిలారూపాన్ని పూజిస్తారు. ఈ శిలా దేవి శక్తి స్వరూపంగా భావించబడుతుంది. శిలపై ఎల్లప్పుడూ నీరు ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది, ఇది పవిత్రతకు సంకేతం. భక్తులు ఈ శిలారూపాన్ని పుష్పాలతో, తెల్లని వస్త్రంతో అలంకరిస్తారు.
గర్భగుడిలో శిలారూప దర్శనం:
ఆలయంలో భక్తులు మెట్లు దిగి గర్భగుడిలోకి వెళ్లి ఈ శిలారూపాన్ని దర్శిస్తారు. ఇది కామాఖ్య దేవి యొక్క ప్రధాన పూజాస్థానం. ఈ శిలారూపం యోని భాగంగా పరిగణించబడుతుంది, అందువల్ల ఈ ఆలయం శక్తిపీఠాలలో అత్యంత పవిత్రమైనది.
రుతుక్రమం మరియు శిలపై ఎరుపు రంగు:
ముఖ్యంగా, ఈ శిలారూపంపై నెలలో మూడు రోజుల పాటు రుతుక్రమం జరుగుతుందని నమ్మకం ఉంది. ఆ సమయంలో శిలపై కప్పిన తెల్ల వస్త్రం ఎరుపు రంగులోకి మారుతుంది. ఈ ప్రత్యేకత కారణంగా ఈ ఆలయం తాంత్రిక పూజలకు, శక్తి సాధనలకు ప్రసిద్ధి చెందింది.
భక్తులకు కోరికల నెరవేర్పు:
కామాఖ్యా దేవి భక్తుల కోరికలను తీర్చే కల్పవల్లి అని విశ్వసిస్తారు. ఆమెను శక్తి, సృష్టి, సంతానం, ఫలదాయకతకు ప్రతీకగా పూజిస్తారు. భక్తులు తమ కోరికలను చేరుకునేందుకు ఇక్కడ ప్రత్యక్షంగా పూజలు చేస్తారు.
కామాఖ్య దేవి తత్వం – శక్తి తత్వానికి ప్రతీక
కామాఖ్య యోని ముద్ర రూపంలో పూజింపబడటాన్ని ఎంతో మంది ఆశ్చర్యంగా చూస్తారు. కానీ ఇది హిందూ తాత్త్వికతలోని అత్యంత లోతైన భావన. ఇది సృష్టి, ఉత్పత్తి, మార్పు అనే ప్రక్రియల అనుభూతికి సంకేతంగా ఉంది. ఇది వాసనలకు కాదు, జీవన శక్తికి ప్రతీక. హిందూ తత్వశాస్త్రం ప్రకారం, పరమేశ్వరుడు శివుడైతే, శక్తి అయిన అమ్మవారు అతనికి చైతన్యం ప్రసాదించే శక్తి. కామాధ్యక్షుడు అయిన శివుడు కూడా ఆమె అనుమతితోనే సృష్టికి బాహ్యంగా మారతాడు. ఈ భావన ఆధారంగా, కామాఖ్య స్థలం సమస్త సృష్టికి ఆదిగా, మూలశక్తిగా భావించబడుతుంది.
అంబుబాచి మేళ:
అంబుబాచి మేళ (Ambubachi Mela) ప్రతి సంవత్సరం అస్సాం రాష్ట్రం గౌహతి లోని కామాఖ్య దేవి ఆలయంలో జరగే అత్యంత విశిష్టమైన ఉత్సవం. ఇది దేవి కామాఖ్య వార్షిక రుతుక్రమాన్ని (menstruation) సూచించే పండుగగా, సృష్టి, ఫలదాయకత, భూమి సంతానోత్పత్తి శక్తికి ప్రతీకగా భావించబడుతుంది.
మేళ సాధారణంగా జూన్ నెలలో, నాలుగు రోజుల పాటు జరుగుతుంది.మొదటి మూడు రోజుల పాటు ఆలయం మూసివేయబడుతుంది. ఈ సమయంలో అమ్మవారి రుతుక్రమం జరుగుతుందని నమ్మకం. నాల్గవ రోజు, ఆలయం తిరిగి తెరిచి, అమ్మవారికి అభిషేకం, శుద్ధి పూజలు నిర్వహిస్తారు.
ఆలయం మూసివేసిన మూడు రోజులలో గర్భగృహం (sanctum sanctorum) తలుపులు పూర్తిగా మూసివేస్తారు; భక్తులకు దర్శనం ఉండదు. ఈ సమయంలో దేవి శిలారూపంపై తెల్ల వస్త్రం పరచి ఉంటుంది. మూడు రోజుల తర్వాత ఆ వస్త్రం ఎరుపు రంగులోకి మారుతుంది, దీన్ని “అంబుబాచి వస్త్రం”గా భక్తులకు ప్రసాదంగా ఇస్తారు.
ఆలయం తిరిగి తెరిచిన తర్వాత ప్రత్యేక పూజలు, అభిషేకాలు, శుద్ధి కర్మలు నిర్వహిస్తారు. భక్తులకు “అంగోదక” (పవిత్ర జలము), “అంగవస్త్రం” (ఎరుపు వస్త్రం) ప్రసాదంగా అందజేస్తారు. ఈ మేళలో సన్యాసులు, తాంత్రికులు, సాధువులు దేశం నలుమూలల నుంచి వచ్చి తాంత్రిక సాధనలు, ధ్యానాలు చేస్తారు.
అంబుబాచి మేళ భూమి, సృష్టి, సంతానోత్పత్తి శక్తికి గౌరవం తెలిపే పండుగ. ఇది స్త్రీ శక్తి, ప్రకృతి చక్రాన్ని, జీవన సృష్టి శక్తిని ఘనంగా ఆవిష్కరిస్తుంది. ఈ పండుగ సాంప్రదాయికంగా మాసిక ధర్మాన్ని పవిత్రంగా, సృష్టి శక్తిగా భావించే భారతీయ దృక్పథాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
మేళ సమయంలో ఆచారాలు: వ్యవసాయ పనులు, వివాహాలు, గృహప్రవేశాలు, పూజలు, ఇతర శుభకార్యాలు చేయరాదు. ఇది భూమి తల్లి విశ్రాంతి తీసుకునే కాలంగా భావిస్తారు.
కామాఖ్య దేవి పూజావిధానాలు మరియు ఆచారాలు:
కామాఖ్య దేవి ఆలయంలో పూజలు ప్రధానంగా తాంత్రిక పద్ధతిలో నిర్వహిస్తారు, ఇందులో మంత్రోచ్ఛారణ, బలి, ప్రత్యేక రక్త పూజలు, నైవేద్యాలు ప్రధానమైనవి.
విగ్రహం లేకుండా శిలారూప పూజ: అమ్మవారి శిలారూపాన్ని తెల్లని వస్త్రంతో కప్పి, పుష్పాలతో అలంకరిస్తారు. ఈ శిలారూపం యోని ముద్రలో ఉంటుంది, ఇది దేవి శక్తి స్వరూపంగా పూజించబడుతుంది. శిలారూపం స్వయంగా దేవి శక్తిని ప్రతిబింబిస్తుంది.
అంబుబాచి మేళ: ప్రతి సంవత్సరం ఆషాఢ మాసంలో (జూన్-జూలై) అంబుబాచి మేళ సందర్భంగా మూడు రోజుల పాటు ఆలయం మూసివేస్తారు. ఈ సమయంలో అమ్మవారి శిలారూపంపై కప్పిన తెల్ల వస్త్రం రుతుక్రమం కారణంగా ఎరుపు రంగులోకి మారుతుంది. ఈ వస్త్రాన్ని భక్తులకు ప్రసాదంగా ఇస్తారు.
బ్రహ్మపుత్ర నది నీరు: అంబుబాచి మేళ సమయంలో బ్రహ్మపుత్ర నది నీరు కూడా మూడు రోజుల పాటు ఎర్రగా మారుతుంది. ఈ సమయం ఆలయ తలుపులు మూసివేయబడతాయి, మరియు భక్తులకు దర్శనం అనుమతించరు.
ప్రత్యేక పూజలు: ఆలయంలో వివాహం, సంతానం, సంపద, కోరికల నెరవేర్పు కోసం ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ పూజలు భక్తుల కోరికలు తీర్చడానికి, శాంతి, సంపద, సంతానం లభించడానికి నిర్వహించబడతాయి.
తాంత్రిక పద్ధతులు: ఆలయం తాంత్రిక సాధనలకు, అఘోరీ, తాంత్రికులకు ప్రముఖ కేంద్రంగా ఉంది. ఇక్కడ జంతు బలి కూడా జరుగుతుంది, ఇది పూజా విధానంలో భాగంగా ఉంటుంది.
తాంత్రిక సంప్రదాయం:
ఈ ఆలయం తాంత్రిక సంప్రదాయానికి కేంద్రంగా నిలుస్తుంది. దశమహావిద్యల దేవతల పూజలు ఇక్కడ ప్రత్యేకంగా నిర్వహించబడతాయి, వాటిలో ప్రతి దేవతకు ఒక ప్రత్యేక స్థానం మరియు పూజా విధానాలు ఉన్నాయి.
ముఖ్యాంశాలు:
| అంశం | వివరాలు |
| దేవి స్వరూపం | యోని ముద్రలో శిలారూపం, విగ్రహం లేదు |
| స్థానం | గౌహతి, అస్సాం, నీలాచల పర్వతం |
| ప్రత్యేకత | శక్తిపీఠం, తాంత్రిక సాధనలకు ప్రసిద్ధి, అంబుబాచి మేళ |
| పూజా విధానం | తాంత్రిక పద్ధతి, మంత్రోచ్ఛారణ, బలి, ప్రత్యేక నైవేద్యాలు |
| ప్రసిద్ధ ఉత్సవం | అంబుబాచి మేళ (రుతుక్రమం సందర్భంగా మూడు రోజుల ఆలయ మూసివేత) |
| ఇతర ఆలయాలు | దశమహావిద్య ఆలయాలు, పలు శివాలయాలు |
కామాఖ్య దేవి ఆలయం సందర్శించేవారి కోసం సూచనలు
- సర్వసాధారణ దర్శన సమయం: ఉదయం 5:30 నుండి మధ్యాహ్నం 1:00 వరకు, మళ్లీ మధ్యాహ్నం 2:30 నుండి సాయంత్రం 9:00 వరకు ఉంటుంది. మధ్యలో ఆలయ తలుపులు కొంత సమయం మూసివేయబడతాయి.
- శ్రావణ మాసంలో ప్రత్యేకత: శ్రావణ మాసం, నవరాత్రులు, అంబుబాచి మేళ కాలాల్లో భక్తుల సంఖ్య అధికంగా ఉంటుంది. అప్పుడే ప్రత్యేక పూజలు, హోమాలు నిర్వహిస్తారు.
- మెట్రో మరియు ప్రయాణ సౌకర్యం: గౌహతి నగరానికి విమానం, రైలు సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. విమానాశ్రయం నుండి ఆలయం దాదాపు 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంటుంది.
- ఆలయ ప్రాంతంలో దొరికే సాంప్రదాయ వస్తువులు: తాంత్రిక పూజలో ఉపయోగించే రుద్రాక్షలు, లాలిచెట్టు వేర్లు, బిల్వపత్రాలు, బహుమూల ద్రవ్యాలు ఇక్కడ సులభంగా దొరుకుతాయి.
కామాఖ్య దేవి ఆలయం యాత్ర బడ్జెట్ (ట్రైన్ 3rd AC ద్వారా, రూ.8000–రూ.10,000)
ముఖ్యమైన ఖర్చుల వివరాలు:
| ఖర్చు | అంచనా వ్యయం (ప్రతి వ్యక్తికి) | వివరాలు |
| ట్రైన్ టికెట్ (3rd AC, రౌండ్ ట్రిప్) | రూ.900–రూ.1,200 | ముందుగా బుక్ చేస్తే తక్కువ ఖర్చు |
| వసతి (2 రోజులు) | రూ.2,000–రూ.10,000 | బడ్జెట్ హోటల్: రూ.1,000/నైట్, మిడ్-రేంజ్: రూ.5,000/నైట్ |
| భోజనం (2 రోజులు) | రూ.800 | రోజుకు రూ.400 |
| ప్రత్యేక దర్శన టికెట్ | రూ.501 | ఆలయంలో ప్రత్యేక దర్శనం కోసం |
| ఇతర ఖర్చులు | రూ.1,000 | లోకల్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్, టిప్స్, ఇతరాలు |
మొత్తం: రూ.5,201 – రూ.13,501
మీ బడ్జెట్‌కు సరిపడే విధంగా (రూ.8000–రూ.10,000):
- ట్రైన్ ప్రయాణం + బడ్జెట్ వసతి (రూ.1,000/నైట్) ఎంచుకుంటే మొత్తం ఖర్చు సుమారు రూ.5,201–రూ.7,501 మధ్య ఉంటుంది.
- మిడ్-రేంజ్ హోటల్ తీసుకుంటే ఖర్చు రూ.8,701–రూ.13,501 వరకు పెరుగుతుంది.
ముఖ్య సూచనలు:
- ట్రైన్ టికెట్ ముందుగా బుక్ చేసుకోండి.
- ఆలయానికి దగ్గరలోని బడ్జెట్ హోటల్ లేదా ధర్మశాల ఎంచుకోండి.
- రోజుకు రూ.400 చొప్పున భోజన ఖర్చు లెక్కించండి.
- ప్రత్యేక దర్శన టికెట్ రూ.501.
- ఇతర ఖర్చులకు కనీసం రూ.1,000 ఉంచుకోండి.
యాత్రకు అవసరమైనవి:
- ట్రైన్ టికెట్: IRCTCలో చెక్ చేయండి.
- ఫ్లైట్ టికెట్ (అవసరమైతే): Skyscannerలో చెక్ చేయండి.
- బడ్జెట్‌కు తగ్గ వసతి ముందుగా బుక్ చేసుకోండి.
- ప్రత్యేక దర్శన టికెట్ ఆలయంలో తీసుకోవచ్చు.
మరిన్ని ఇటువంటి ఆలయాల కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి మరియు విహారి ను చూడండి.
