తెలుగు గ్రామాలలోని జీవన విధానం ప్రకృతికి దగ్గరగా ఉంటుంది. ఈ జీవనశైలిలో భాగంగా తరతరాలుగా వాడబడుతున్న సంప్రదాయపూర్వక వైద్య పద్ధతులు, నేటికీ ప్రజల నమ్మకాన్ని పొందుతూ, అనేక రకాల వ్యాధులకు సహజ పరిష్కారాలను అందిస్తున్నాయి.
స్థానిక మూలికలపై ఆధారపడిన చికిత్సలు:
తెలుగు గ్రామాలలో సంప్రదాయ వైద్య విధానాలు స్థానిక జాతులు, గ్రామీణ ప్రజలు వాడే మూలికల ఆధారిత చికిత్సలుగా ఉంటాయి. వీటి వెనుక ఉన్న విజ్ఞానం తరం నుంచి తరం తరలిపోతూ వచ్చిన జ్ఞానం. ఈ చికిత్సలు జలుబు, జ్వరం, తలనొప్పి, చర్మ వ్యాధులు, మధుమేహం, బీపీ వంటి సాధారణ వ్యాధుల నుంచి కొన్ని తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యల వరకు ఉపశమనం కలిగించగలవు.
ప్రాంతాల వారీగా వైద్య సంపద:
ప్రత్యేకంగా వరంగల్, ఖమ్మం, చిత్తూరు, ఆదిలాబాద్, సేలం వంటి ప్రాంతాల్లోని కాయా, కోయా, గిరిజన జాతులు తమ పరిసర అడవులలోని 80కి పైగా ఔషధ మొక్కల భాగాలను వాడుతుంటారు. వీటిలో ఆకులు, తొక్కలు, వేర్లు, పువ్వులు, పండ్లు మొదలైనవి ఉంటాయి. ఇవి పేస్టు, పౌడర్, కషాయం, నూనె వంటి రూపాల్లో మందులుగా తయారు చేయబడతాయి.
| మొక్క పేరు | వాడుక భాగం | వైద్య ప్రయోజనం | వాడే రూపం |
| తులసి (Tulasi) | ఆకులు | దగ్గు, జలుబు, జ్వర నివారణ | కషాయం, కషాయ పానం |
| మదిపత్రి | ఆకులు | మూర్ఛ, తలనొప్పి నివారణ | పేస్టు, నెయ్యితో కలిపి |
| పసుపు | దుంప | చర్మవ్యాధులు, అంతర్గత ఇన్ఫెక్షన్ల నివారణ | పొడి, పేస్టు, పాలతో కలిపి |
| నేరేడు చెట్టు | పండు, వేరు | మధుమేహం నియంత్రణ | పండు పేస్టు, కషాయం |
| తుమ్మ చెట్టు | ఆకులు, వేరు | దగ్గు, శ్వాస సంబంధిత సమస్యలు | కషాయం |
| వావిలి (Vavili) | ఆకులు | జీర్ణ సమస్యలు, పేగుల సంబంధిత రుగ్మతలు | ఆకుల రసం, కషాయం |
| వేప చెట్టు | ఆకులు, తొక్క, పువ్వు | చర్మవ్యాధులు, శుద్ధి | కషాయం, పేస్టు, పూతలు |
| నువ్వులు | విత్తనాలు, నూనె | కీళ్ళ నొప్పులు, శక్తివంతమైన శరీర సంరక్షణ | నూనె రుద్దడం, ఆహారంగా |
| తేనె | తేనె | గొంతు సమస్యలు, యాంటీబాక్టీరియల్ లక్షణాలు | తేనెతో కలిపిన మందులు |
| తుంగ చెట్టు | వేరు | మూత్ర సంబంధిత సమస్యలు | కషాయం, పొడి రూపం |
సహజ పదార్థాలతో మేళవింపు:
ఈ వైద్యులు తమ మందులలో పుల్ల, తుంగ, పసుపు, మిరప, తేనె, పాలు వంటి సహజ పదార్థాలను కలిపి వాడుతారు. తాజా మొక్కల భాగాలు ఉపయోగించటం వలన మందులు సజీవంగా ఉండి, దుష్ప్రభావాలు లేకుండా పనిచేస్తాయని నమ్మకం ఉంది. కొన్ని సందర్భాల్లో మందుల రుచి మెరుగుపరచడం, పిల్లలకు అందుబాటులో ఉండేలా చేయడం కోసం తేనె లాంటి పదార్థాలను కలిపి వాడటం జరుగుతుంది.
గ్రామీణ ఆరోగ్య దృక్పథం:
ఈ వైద్య పద్ధతులు ఆధునిక వైద్యానికి ప్రత్యామ్నాయంగా కాకుండా, మొదటిసారిగా ప్రయత్నించదగ్గ పరిష్కారంగా ప్రజలు భావిస్తారు. అవసరమైతే ఆధునిక వైద్యాన్ని ఆశ్రయిస్తారు. సహజత, దుష్ప్రభావాల లేకపోవడం, స్థానిక పరిసరాలకే లభ్యమవడం వంటి లక్షణాల వలన ప్రజల విశ్వాసం వీటిపై ఎక్కువగా ఉంది.
గమనించవలసిన పరిశోధనా అవకాశాలు:
ఈ సంప్రదాయ వైద్య విధానాలను డాక్యుమెంట్ చేయడం, ప్రమాణీకరించడం ద్వారా నూతన వైద్య పరిశోధనలకు మార్గం సుగమమవుతుంది. గ్రామీణ ఆరోగ్య సంరక్షణలో దీని పాత్ర మరింత బలపడుతుంది. నేటి కాలంలో, ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణలో సరసమైన, సహజ మార్గాల కోసం ఇదొక గొప్ప మార్గం కావచ్చు.
సంస్కృతి, ప్రకృతి సమన్వయమే సంప్రదాయ వైద్యానికి మూలం:
తెలుగు ప్రజల జీవన విధానంలో ప్రకృతి అనేది మతం లాంటి పవిత్రత కలిగిన అంశం. అందుకే ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన విషయాల్లోనూ ప్రకృతిపై ఆధారపడే వైద్య పద్ధతులు అభివృద్ధి చెందాయి. నాన్న, తాత, ముత్తాత ఇలా తరతరాల అనుభవాలతో రూపొందిన ఈ విధానాలు స్థానిక పరిస్థితులకు సరిపోయేలా రూపొందబడ్డాయి.
ఔషధ మొక్కల పట్ల ప్రగాఢమైన అవగాహన:
గ్రామస్థులలో ఆరోగ్య సమస్యలు ఎదురైతే మొదట గుర్తుకు వచ్చేవారు ఎప్పుడూ ఆయా మూలికల వైద్యం తెలిసిన స్థానిక నిపుణులే. ఉదాహరణకు:
- తుమ్మ చెట్టు ఆకుల కషాయం జలుబు, దగ్గు నివారణకు,
- నేరేడు చెట్టు పండ్లను మధుమేహానికి,
- మదిపత్రి ఆకులను మూర్ఛలకు చికిత్సగా వాడతారు.
ఇలాంటి పరిజ్ఞానం పూర్తిగా నోటి నోటికే తరలిపోతూ వచ్చింది.
చిట్కాలు, పాటలు, అనుభవాల రూపంలో జ్ఞానం:
చాలా గ్రామాల్లో వృద్ధులు:
- పిల్లలకు తలనొప్పి వస్తే “తులసి కషాయం పెట్టండి”
- కీళ్ళనొప్పికి “నువ్వుల నూనె రుద్దండి” అని చెప్పేవారు. వానకాలంలో జబ్బుల గురించి చెప్పే పాటలు, పద్యాలు, ఆరోగ్యపు చిట్కాల్ని రీథ్మ్‌లో చెప్పే అలవాట్లు ఉండేవి. ఇది జ్ఞానాన్ని వాడుకునే ఒక ప్రజా మాధ్యమంగా ఉపయోగపడేది.
బీభత్సమైన వైరస్‌లకి మందులెరుగని రోజుల్లో ప్రజల ఆదారం:
కరోనా వంటి సమయాల్లోనూ చాలామంది గ్రామస్తులు తమ సంప్రదాయ చిట్కాలను, ఆయుర్వేద ఉషాదాహారాలను వాడటం చూసాం. కషాయాలు, గృహ నూనెలు లాంటి పదార్థాలు సర్వసాధారణంగా ఇంటింటా కనిపించాయి.
ఈ రోజుల్లో అవసరమైన పరిరక్షణ:
ఈ జ్ఞానం నశించకుండా ఉండాలంటే:
- గ్రామ వైద్యుల అనుభవాలను డాక్యుమెంట్ చేయడం,
- ప్రభుత్వం వారిని గుర్తించి శిక్షణతో కలిపి వారి సేవలను సమర్థవంతంగా వినియోగించడం,
- ఆయుర్వేద యూనివర్సిటీల ద్వారా వీరి పరిజ్ఞానాన్ని శాస్త్రీయంగా పరీక్షించి ప్రమాణీకరించడం అవసరం.
మరిన్ని ఇటువంటి వాటి కోసం తెలుగు రీడర్స్ ను చూడండి.
