భారత నావికా దళం (Indian Navy) అనేది దేశ రక్షణలో కీలకమైన మరియు శక్తివంతమైన శాఖ. ఇది కేవలం తీరాలను కాపాడడమే కాదు – అవసరమైతే సముద్ర సరిహద్దుల దాటి, ప్రపంచ స్థాయిలో భారతదేశ శక్తిని ప్రదర్శించగల సామర్థ్యం కలిగిన శక్తికేంద్రమైన సాయుధ విభాగం.
ఈ మహా శక్తికి మూలం – నావికా దళంలో ఉన్న ఆధునిక యుద్ధ నౌకలు, పవర్ఫుల్ సబ్మెరిన్లు, హై-టెక్ ఎయిర్క్రాఫ్ట్లు. ఇవే భారత నేవీకి శక్తి, వేగం, విజయం అనే మూడు మూలస్తంభాలు.
నావికా దళ చరిత్రలోకి ఓ చిన్న ఫ్లాష్బ్యాక్...
భారత నావికా దళ చరిత్ర 1612లో మొదలైంది – అప్పటి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ వారు తమ వాణిజ్య నౌకలను సముద్ర దోపిడీదారుల నుండి కాపాడేందుకు తొలి నౌకాదళాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. అప్పటినుంచి బ్రిటిష్ నేవీ ఆధిపత్యం కొనసాగినా, స్వతంత్రం తరువాత భారత్ తన స్వంత నావికా దళాన్ని అభివృద్ధి చేసింది.
భారత రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చిన తేదీ అయిన జనవరి 26, 1950 నాటి నుండి భారత నావికా దళం అధికారికంగా ఏర్పడింది. అప్పటి నుండి నౌకా శక్తిలో అద్భుతమైన మార్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. ప్రస్తుతం, ఇది ప్రపంచంలోని శక్తివంతమైన నావికా దళాల్లో ఒకటిగా నిలిచింది.
భారత నేవీలోని శక్తి వనరులను పక్కాగా అర్థం చేసుకోవాలంటే, వీటిని
- ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లు
- అణు సబ్మెరిన్లు
- డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లు
- డెస్ట్రాయర్లు
- ఫ్రిగెట్లు
- సముద్ర గగన విమానాలు (Naval Aircraft)
అనే విభాగాలుగా విభజించి విశ్లేషించాలి.
ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లు (Aircraft Carriers)
ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్ అనేది ఒక చలించే ఎయిర్బేస్లా పనిచేసే భారీ నౌక. దీని పైభాగంలో ఫైటర్ జెట్లు ల్యాండ్ అవ్వచ్చు, టేకాఫ్ కూడా కావచ్చు. సముద్రంలో నుంచి గగనాన్ని ఆక్రమించడానికీ, శత్రు దేశాల మీద దాడి చేయడానికీ ఇది కీలకం.
భారత నేవీలో ప్రస్తుతం రెండు ప్రధాన ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లు ఉన్నాయి
1. INS Vikramaditya – ఉగ్రరూపం, ఉగ్రశక్తికి మూలం

- ఇది రష్యాలో సోవియెట్ యుగంలో Admiral Gorshkov గా ప్రారంభమైంది, తరువాత 2004 లో భారత్ దీన్ని కొనుగోలు చేసి, 2013లో “INS Vikramaditya”గా నామకరణం చేసి భారత నావికా దళంలో చేర్చింది.
- ఇది ski-jump టెక్నాలజీని ఉపయోగించి విమానాలను టేక్ ఆఫ్ చేయిస్తుంది.
- దీని పై భాగంలో MiG-29K యుద్ధ విమానాలు, హెలికాప్టర్లు ల్యాండ్ అవ్వగలవు.
- దీని పొడవు సుమారు 284 మీటర్లు – అంటే 3 ఫుట్బాల్ మైదానాల కన్నా ఎక్కువ!
- సుమారు 1600+ సిబ్బంది ఈ నౌకపై పనిచేస్తారు.
👉 ఇది ప్రస్తుతం భారత్ యొక్క ప్రధాన ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్.
2. INS Vikrant – స్వదేశీ గర్వచిహ్నం
- భారత్లోనే తయారైన తొలి ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్.
- కోచిన్ షిప్యార్డ్ లో పూర్తి స్వదేశీ సాంకేతికతతో తయారైంది.
- 2022లో నేవీలో అధికారికంగా చేరింది.
- దీని పొడవు సుమారు 262 మీటర్లు, బరువు సుమారు 45,000 టన్నులు.
- దీనిపై MiG-29K, HAL Tejas Navy, మరియు హెలికాప్టర్లు ల్యాండ్ అవుతాయి.
- ఇది కూడా ski-jump తో కూడిన STOBAR విధానాన్ని ఉపయోగిస్తుంది.
👉 ఇది ఆత్మనిర్భర్ భారత్ లక్ష్యానికి ప్రతీక, భవిష్యత్తులో మరిన్ని స్వదేశీ క్యారియర్లకు మార్గదర్శకత్వం ఇచ్చింది.
భవిష్యత్తు ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్ ప్రణాళిక
భారత నేవీ ఇప్పటికే INS Vishal అనే సెకండ్ స్వదేశీ ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్ ప్రాజెక్ట్ను ప్లాన్ చేస్తోంది. ఇది INS Vikrant కన్నా పెద్దదిగా, ఆధునిక EMALS (Electromagnetic Launch System) టెక్నాలజీతో ఉండే అవకాశం ఉంది.
ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లు ఎందుకు అవసరం?
- చలించే ఎయిర్బేస్లా పనిచేస్తాయి
- విమానాల కోసం టేక్ ఆఫ్ / ల్యాండింగ్ వేదికగా ఉంటాయి
- సముద్రంలో శత్రువులపై గగనదాడికి ఉపయోగపడతాయి
- విపత్తు సమయంలో సహాయక చర్యలకు ఉపయోగపడతాయి
- ప్రభుత్వ శక్తిని ప్రదర్శించడానికి ఉపయోగపడతాయి – డిప్లోమసీ ద్వారా
అణు సబ్మెరిన్లు – సముద్రపు లోతుల్లో భారత శక్తి!
అణు సబ్మెరిన్లు అంటే న్యూక్లియర్ పవర్తో నడిచే సబ్మెరిన్లు. ఇవి చాలా కాలం నీటిలో కనిపించకుండా ఉండగలవు. అలాగే చాలా వేగంగా కూడా ప్రయాణించగలవు. ఇంకా భారీ స్థాయిలో క్షిపణుల్ని మోసుకెళ్లగలవు. అణు సబ్మెరిన్లు నీటిలో తక్కువ శబ్దంతో తిరుగుతూ శత్రు దేశాల తీరాల సమీపంలో దాగి ఉండగలవు, మిస్సైళ్లను హఠాత్తుగా ప్రయోగించగలవు. కనబడకుండా గమనించడంలో వీటి ప్రత్యేకత ఉంది
👉 సాధారణ డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లతో పోలిస్తే, అణు సబ్మెరిన్లు ఎంతో శక్తివంతమైనవి!
1. INS Arihant – స్వదేశీ అణు సబ్మెరిన్

- భారత్లో తయారైన మొదటి అణు బలిస్టిక్ మిస్సైల్ సబ్మెరిన్ (SSBN). దీని నుంచే న్యూక్లియర్ క్షిపణులు ప్రయోగించవచ్చు!
- దీని ద్వారా భారత్కు “న్యూక్లియర్ ట్రైాడ్” పూర్తి అయింది (భూమి, గగనం, సముద్రం – అన్ని వైపులా అణు దాడి సామర్థ్యం).
- K-15 మరియు K-4 అనే న్యూక్లియర్ మిస్సైళ్లను మోసుకొనివెళ్లగలదు. ఇది 2016లో నేవీలో చేరింది.
👉 ఇది పూర్తిగా “Made in India” మోడల్ – స్వదేశీ విజయం!
2. INS Arighat – న్యూక్లియర్ అద్భుతం (రహస్య గంభీరతతో)
- ఇది INS Arihant తర్వాతి జెనరేషన్ సబ్మెరిన్. మరింత పెద్దది, శక్తివంతమైనది.
- దీని సామర్థ్యం ఎక్కువ రేంజ్, ఎక్కువ మిస్సైళ్ల మోతాదుతో ఉంటుంది. ప్రస్తుతం sea trials లో ఉన్నట్లు వార్తలు వచ్చాయి.
- దీన్ని రహస్యంగా అభివృద్ధి చేస్తున్నారు, ఇది భారత అణు శక్తిని మరో స్థాయికి తీసుకెళ్లిందని చెప్పుకోవచ్చు.
3. చక్రా (INS Chakra)
- ఇది రష్యా నుండి అద్దెకు తీసుకున్న అణు సబ్మెరిన్. “INS Chakra” అనే పేరుతో భారత నేవీలో పనిచేసింది. ఇవి సముద్ర గర్భ గమనంలో అత్యంత వేగవంతంగా ఉంటాయి.
- భారత్ మరోసారి లేటెస్ట్ వెర్షన్ Chakra-III ను అద్దెకు తీసుకోవడానికి మంత్రిత్వస్థాయిలో చర్చలు జరుపుతోంది.
భారతదేశం ఎప్పుడూ “No First Use” అనే అణు విధానాన్ని అనుసరిస్తుంది. కానీ ఏ దేశం దాడి చేస్తే, తక్షణమే ప్రతీకారానికి సిద్ధంగా ఉండటమే ఉద్దేశ్యం. INS Arihant లాంటి అణు సబ్మెరిన్లు దీన్ని సాధ్యంచేస్తాయి – అందుకే వీటిని సైన్యం యొక్క గోప్యమైన గుండె అంటారు.
డెస్ట్రాయర్లు (Destroyers)
డెస్ట్రాయర్ అనే పదమే ఓ బలమైన శబ్దంలా ఉంటుంది – “తుడిచివేయగల శక్తి”. నావికా యుద్ధ రంగంలో ఇవి అత్యంత శక్తివంతమైన యుద్ధ నౌకలు. శత్రు నౌకలు మీద, సబ్మెరిన్లు, ఫైటర్ జెట్లు మరియు భూభాగంపై దాడులు చేయగల అద్భుత మల్టీ-రోల్ సామర్థ్యం కలిగి ఉన్న డెస్ట్రాయర్లు, భారత నేవీలో కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి.

డెస్ట్రాయర్లు అనేవి పెద్దవైన, వేగవంతమైన మరియు అధిక ఆయుధ సామర్థ్యాన్ని కలిగిన యుద్ధ నౌకలు. వీటిని ప్రధానంగా ఈ కార్యకలాపాల కోసం ఉపయోగిస్తారు:
- శత్రు నౌకలపై టార్గెట్ చేయడం
- వైమానిక దాడుల నుంచి రక్షణ
- సబ్మెరిన్-వ్యతిరేక చర్యలు (ASW)
- లాండ్-టార్గెట్ మిస్సైల్ దాడులు
- ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లకు రక్షణ ఇవ్వడం
భారత నేవీ మొదటి డెస్ట్రాయర్ INS Delhi (1948లో రాయల్ నేవీ నుండి తెచ్చిన) తో తన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించింది. కానీ స్వదేశంలో తయారు చేసిన మొదటి డెస్ట్రాయర్ INS Delhi (Project 15) 1997లో ప్రారంభమైంది. అప్పటి నుండి మనదేశం అధునికత వైపు దూసుకెళ్తోంది.
ప్రస్తుతం భారత నేవీలో ఉన్న ప్రధాన డెస్ట్రాయర్లు:
1. Delhi-Class Destroyers (Project 15)
- నావికాదళం స్వదేశీంగా అభివృద్ధి చేసిన మొట్టమొదటి డెస్ట్రాయర్లు.
- INS Delhi, INS Mysore, INS Mumbai – 1997 నుంచి సేవలలో ఉన్నాయి.
సామర్థ్యం:
- సీ స్కిమ్మింగ్ మిస్సైళ్లు (Kh-35)
- సబ్మెరిన్ వ్యతిరేక టార్పిడోలు
- MR-90 ఫైర్ కంట్రోల్ సిస్టమ్
👉 ఇవి నేడు అప్గ్రేడ్ అయ్యి నెట్వర్క్ సెంట్రిక్ వార్ఫేర్లో కూడా భాగం కావడమే విశేషం.
2. Kolkata-Class Destroyers (Project 15A)
- 2000లలో అభివృద్ధి చేసిన తాజా తరం నౌకలు ఇవి.
- INS Kolkata (2014), INS Kochi (2015), INS Chennai (2016)
ఫీచర్లు:
- BrahMos – సూపర్సోనిక్ క్షిపణులు
- Barak-8 SAM – వైమానిక మిస్సైల్ వ్యతిరేక రక్షణ
- MR Sampson రాడార్, స్టెల్త్ ఫ్రేమ్
- మెరుగైన విద్యుత్ తంత్రాలు, డిజిటల్ వార్ఫేర్
👉 ఇవి భారత నేవీకి ప్రపంచ స్థాయి సామర్థ్యం తెచ్చిన నౌకలు.
3. Visakhapatnam-Class Destroyers (Project 15B)
- అత్యంత ఆధునిక, తాజా తరం డెస్ట్రాయర్లు.
- INS Visakhapatnam (2021), INS Mormugao (2022), INS Imphal (2024), INS Surat (తయారీ దశలో ఉంది)
ఫీచర్లు:
- స్టెల్త్ డిజైన్ – రాడార్కు తక్కువగా కనిపించే నిర్మాణం
- BrahMos Block 1 మరియు 2, Barak-8 ER మిస్సైళ్లతో అద్భుత రక్షణ
- సముద్ర తుఫానులను తట్టుకునే గట్టి నిర్మాణం
- ఐకానిక్ డిజిటల్ వాయిస్ నావిగేషన్ సిస్టమ్
👉 ఇవి “Future-Ready Warships” – మన దేశాన్ని భద్రపరచడమే కాక, శత్రు గుండెల్లో భయం నింపే నౌకలుగా చెప్పుకోవచ్చు .
డెస్ట్రాయర్ల ముఖ్యమైన ఆయుధాలు:
- BrahMos Missiles – సముద్రం నుండి భూభాగంపై మిస్సైల్ దాడి
- Barak-8 Air Defense Missiles – శత్రు విమానాలపై
- 76mm Super Rapid Gun Mount – సమీపంలో దాడులకు
- Anti-Submarine Torpedoes & Rockets
- Electronic Warfare Systems – శత్రు కమ్యూనికేషన్ జ్యామింగ్
డెస్ట్రాయర్లు ముఖ్యంగా ఈ పనుల కోసం నావికాదళం వాటిని ఉపయోగిస్తుంది:
- సముద్ర సరిహద్దులను రక్షించడం
- ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లకు ఎస్కార్ట్ ఇవ్వడం
- మల్టీనేషనల్ నేవల్ ఎక్సర్సైజుల్లో పాల్గొనడం (e.g., MALABAR, VARUNA)
- హైరిస్క్ ప్రాంతాలలో నేవిగేషన్ గార్డ్గా ఉండటం (e.g., Arabian Sea, Indian Ocean)
ఫ్రిగెట్లు (Frigates)
ఇవి నావికాదళంలో వేగవంతమైన, మల్టీ-రోల్ యుద్ధ నౌకలు. శత్రు సబ్మెరిన్లు, విమానాలు, మిస్సైళ్ల నుండి రక్షణగా, లేదా దాడుల్లో కీలకంగా పనిచేస్తాయి.
Frigate అంటే — మధ్యస్థ పరిమాణం కలిగిన, వేగవంతమైన, అత్యాధునిక సెన్సర్లు, ఆయుధ వ్యవస్థలు కలిగిన యుద్ధ నౌక. ఇవి ప్రధానంగా:
- Anti-Submarine Warfare (ASW)
- Anti-Aircraft Defense (AAD)
- Anti-Ship Warfare (ASuW)
లాంటివి నిర్వహిస్తాయి.
ఫ్రిగెట్లు ఎక్కువగా ఎస్కార్ట్ గా – అంటే పెద్ద నౌకలను రక్షించేందుకు ఉపయోగిస్తారు. కానీ, ఇవి స్వతంత్రంగా కూడా శత్రువులపై మిస్సైల్ దాడులు చేయగలవు.
భారత నేవీలో వివిధ తరాల ఫ్రిగెట్లు ఉన్నాయి, ముఖ్యంగా మూడింటిని చెప్పుకోవచ్చు
1. Shivalik-Class Frigates (Project 17)
- స్వదేశీంగా నిర్మించిన తొలి స్టెల్త్ ఫ్రిగెట్లు
- INS Shivalik, INS Satpura, INS Sahyadri
- స్టెల్త్ టెక్నాలజీతో నిర్మించబడిన, తక్కువ రాడార్ సిగ్నేచర్ కలిగిన యుద్ధ నౌకలు
సామర్థ్యం:
- BrahMos మిస్సైళ్లు
- Barak-1 శత్రు విమాన వ్యతిరేక రక్షణ
- RBU-6000 టార్పిడో లాంచర్లు (సబ్మెరిన్ వ్యతిరేకంగా)
- HAL Chetak హెలికాప్టర్ల ద్వారా మల్టీ-రోల్ ఆపరేషన్లు
👉 ఇవి “Made in India” స్టెల్త్ యుద్ధ నౌకల ప్రగతికి సంకేతం!
2. Talwar-Class Frigates (Krivak III-Class – రష్యా తయారీ)
- INS Talwar, INS Trikand, INS Tarkash, మొదలైనవి
- భారత రష్యా భాగస్వామ్యంతో అభివృద్ధి
సామర్థ్యం:
- Club/Nirbhay మిస్సైళ్లు
- Shtil-1 సిస్టమ్ (వైమానిక రక్షణ)
- సబ్మెరిన్ వ్యతిరేక టార్పిడోలు
- ఎక్కువ కాలం సముద్రంలో ఉండే సామర్థ్యం
👉 ఇవి శక్తివంతమైన, అర్థవంతమైన మరియు ప్రపంచ స్థాయి విధ్వంసక శక్తిని కలిగినవి.
Nilgiri-Class Frigates (Project 17A – అప్గ్రేడ్)
- తాజా తరం స్వదేశీ ఫ్రిగెట్లు
- ఫ్యూచర్ ఫోకస్తో డిజైన్
- INS Nilgiri, INS Udaygiri, INS Dunagiri మొదలైనవి
ఫీచర్లు:
- స్టెల్త్ టెక్నాలజీ
- BrahMos, Barak-8, టార్పిడోలు
- ఆధునిక సెన్సర్లు, CMS, IPMS
- Long-range surveillance and attack systems
👉 ఇవి “Next Generation Warships” – బహుళ పాత్రలు నిర్వహించగల శక్తివంతమైన నౌకలు.
ఫ్రిగెట్లు ఎందుకు అంత ప్రత్యేకం అంటే
- చిన్నవి కానీ శక్తివంతమైనవి – అనుకోని దాడులు చెయ్యగలవు
- స్టెల్త్ డిజైన్ – రాడార్కు తక్కువగా కనిపిస్తాయి
- ఎస్కార్ట్ గార్డులు – పెద్ద నౌకలకు రక్షణగా నిలుస్తాయి
- వినూత్న మల్టీ-టాస్కింగ్ సామర్థ్యం – సబ్మెరిన్, విమానాలు, నౌకలపై దాడి
- స్వతంత్రంగా చిన్న యుద్ధాలను నడిపించగలవు
Project 17A ద్వారా 7 ఫ్రిగెట్లు నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. Mazagon Dock Shipbuilders Ltd & Garden Reach Shipbuilders భాగస్వామిగా తయారుచేస్తున్నాయి. 2026 నాటికి అన్ని Nilgiri-Class ఫ్రిగెట్లు నేవీలో చేరే అవకాశం ఉంది
డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లు (Conventional Submarines)
భూమిపై యుద్ధాలు కనిపించవచ్చు… కానీ సముద్రం లోపల జరిగే యుద్ధం మాత్రం గోప్యంగా ఉంటుంది. ఆ గోప్యతకు నిదర్శనమే డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లు. ఇవి శత్రువులకు కనిపించకుండా, శత్రు నౌకల క్రింద సైలా దూసుకెళ్లి దాడులు చేయగలవు.
డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్ అంటే ఏంటి?
ఈ సబ్మెరిన్లు డీజిల్ ఇంజిన్, బ్యాటరీ పవర్ మిక్స్తో పనిచేస్తాయి.
- డీజిల్ ఇంజిన్ – సముద్ర ఉపరితలంపై ఉన్నప్పుడు, బ్యాటరీలు చార్జ్ చేయటానికి
- ఎలక్ట్రిక్ మోటర్లు – సముద్రపు లోతుల్లో నిశ్శబ్దంగా ప్రయాణించేందుకు
👉 ఇవి న్యూక్లియర్ సబ్మెరిన్ల కంటే చిన్నవిగా, తక్కువ ఖర్చుతో, కానీ తగిన శక్తితో పనిచేస్తాయి.
భారత నేవీలోని ప్రధాన డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లు
1. Kalvari-Class (Scorpene-Class)
- ఫ్రాన్స్తో సహకారంతో తయారైన ఆధునిక స్టెల్త్ సబ్మెరిన్లు
- Mazagon Dock Shipbuilders, Mumbaiలో నిర్మించబడ్డాయి
ఇప్పటివరకు ఇవి నేవీలో ఉండే డీజిల్-ఎలక్ట్రిక్ సబ్మెరిన్లు
- INS Kalvari
- INS Khanderi
- INS Karanj
- INS Vela
- INS Vagir
- INS Vagsheer (త్వరలో చేరుతుంది)
సామర్థ్యాలు:
- స్టెల్త్ డిజైన్ – రాడార్కు, సోనార్కు తక్కువగా కనిపిస్తుంది
- టార్పిడోలు, ఎగ్జోసెట్ మిస్సైళ్లతో శత్రు నౌకలపై దాడి
- 300+ మీటర్ల లోతులో పనిచేయగల సామర్థ్యం
- Air Independent Propulsion (AIP) సిస్టమ్ అప్గ్రేడ్ ఉండడం వలన శ్వాస అవసరం లేకుండానే ఎక్కువకాలం నీటిలో ఉండగలుగుతుంది. అంటే మిగతా సబ్మెరిన్లు కంటే రెండింతలు ఎక్కువ కాలం నీటిలో ఉండవచ్చు.
👉వీటి ద్వారా భారత నేవీకి శత్రు శిబిరాల దగ్గర నిశ్శబ్దంగా దాడి చేసే పవర్ వచ్చిందని చెప్పవచ్చు.
2. Shishumar-Class (Type 209)
- జర్మన్ కంపెనీ HDW డిజైన్
- 1980లలో ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి
- ఇప్పటికీ అప్గ్రేడ్ చేయబడి పనిచేస్తున్నాయి
నేవీలో ఉన్న నౌకలు:
- INS Shishumar
- INS Shankush
- INS Shalki
- INS Shankul
👉 ఇవి ప్రాథమిక వ్యూహాత్మక సబ్మెరిన్ సామర్థ్యాన్ని అందించిన మొదటి తరం నౌకలు
వీటి ప్రయోజనాలు
- నిశ్శబ్ద యుద్ధం – శత్రువులకు కనిపించకుండా దాడి చేయడం
- చిన్న పరిమాణం – తక్కువ లోతు ప్రాంతాల్లో కూడా దూసుకెళ్లగలగడం
- కాస్ట్ – న్యూక్లియర్ సబ్మెరిన్ల కంటే తక్కువ వ్యయం
- ఫాస్ట్ డిప్లాయమెంట్ – తక్కువ సమయానికే సముద్రంలో మోహరించగలవు
- హై మోబిలిటీ – సముద్రంలో వేగంగా మారే వ్యూహాలకు తగిన ప్రాముఖ్యత
సముద్ర గగన విమానాలు (Naval Aircraft)
సముద్రం మీద యుద్ధం అంటే కేవలం నౌకలే కాదు… వాటికి తోడుగా గగనతలంలో సముద్రపక్షులవలే ఎగిరే సముద్ర గగన విమానాలు ఉండాలి. ఇవి శత్రు నౌకల, సబ్మెరిన్ల చుట్టూ గగనతల నుండి మరణమృదంగం మోగిస్తాయి.
Naval Aircraft అనేవి సముద్రంపై మోహరించగలవు, నౌకలపైకి ల్యాండ్ అవుతాయి, గగనతలంలో గస్తీ కొడతాయి – ఇవే భారత నేవీకి గగనాత్మక రక్షణ కొలంబస్లు.
భారత నేవీలో Naval Air Arm అనేది 1951లో ప్రారంభమైంది. మొదటగా Sealand అనే విమానం ఉపయోగించారు. ఇప్పుడు 200+ పైలెట్లు, 250+ విమానాలు/హెలికాప్టర్లు ఉన్న వీర విభాగంగా మారింది.
ఈ విభాగం ప్రధానంగా:
- సముద్ర పర్యవేక్షణ
- యుద్ధ మద్దతు
- శత్రు నౌకలపై దాడి
- రక్షణ & సహాయ చర్యలు నిర్వహిస్తుంది
భారత నేవీలోని ముఖ్యమైన గగన విమానాలు
1. MiG-29K – ఫైటర్ జెట్ (Air Superiority Jet)

- ఇది రష్యన్ నిర్మిత యుద్ధ విమానం
- INS Vikramaditya & INS Vikrant పై ల్యాండ్ అవుతుంది
- శత్రు ఫైటర్లను నశింపజేసే శక్తి కలిగిన విమానం
- స్పీడ్: Mach 2.0 కి పైగా
- హైవేల్ మిస్సైల్స్, బాంబులు, గన్స్తో Fully Armed!
👉 గగనంలో శత్రువులకు కనిపించే మొదటి మరియు చివరిది దీని దృశ్యం అవుతుందని చెప్పుకుంటారు.
2. P-8I Poseidon – Maritime Patrol Aircraft
- అమెరికా కంపెనీ Boeing రూపొందించిన అధునాతన గగన యంత్రం
- Anti-Submarine, Anti-Surface Warfareలో కీలకం
- High-tech Radars, Sonobuoys, Harpoon Missiles
- 8-10 గంటల పాటు నిరంతర పర్యవేక్షణ సామర్థ్యం
- వాస్తవంగా ఇది “Flying Destroyer” లాంటిది!
👉 అజ్ఞాతమైన శత్రు సబ్మెరిన్లు దాగి ఉన్నా… దీని నుంచి తప్పించలేవు!
3. Kamov Ka-31 & Ka-28 – నేవల్ హెలికాప్టర్లు
- రష్యా నిర్మిత హెలికాప్టర్లు
- శత్రు యుద్ధ నౌకల గగనతల పర్యవేక్షణలో కీలకం
- Ka-31 – హవాయ్లో హెరిజాన్ తరహా రాడార్
- Ka-28 – టార్పెడో సిస్టమ్తో యుద్ధానికి సిద్ధం
👉 హెలికాప్టర్ల ద్వారా సబ్మెరిన్ హంటింగ్ చేసే రేర్ టెక్నిక్ – వీటివల్లే సాధ్యం.
4. HAL Dhruv – స్వదేశీ మల్టీ రోల్ హెలికాప్టర్
- HAL తయారుచేసిన స్వదేశీ హెలికాప్టర్
- రక్షణ, మానవ సహాయం, Search & Rescue (SAR), నౌకల మధ్య డెలివరీలలో ఉపయోగపడుతుంది
- సముద్రంపై విపత్తుల సమయంలో రక్షణదారుగా నిలుస్తుంది
సముద్ర గగన విమానాల పాత్రను మనం పరిశీలిస్తే
- శత్రు గగన విమానాలపై దాడి – MiG-29K చేస్తుంది
- సబ్మెరిన్ గుర్తింపు & ఛేదన – P-8I, Ka-28 చేస్తాయి
- నౌకలపై గగనతల గస్తీ – Kamov & Dhruv వాడుతారు
- ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్ ఆపరేషన్లు – MiG-29K ఉపయోగిస్తారు
- Search & Rescue – HAL Dhruv వాడుతారు
భవిష్యత్తులో నావల్ ఎయిర్ క్రాఫ్ట్ లోకి చేరబోయేవి
- TEDBF (Twin Engine Deck-Based Fighter) – DRDO రూపొందిస్తున్న స్వదేశీ నేవల్ ఫైటర్
- Sea Guardian UAVs – అమెరికా నుండి రావాల్సిన మారిటైం డ్రోన్లు
- More P-8Is – అధిక సంఖ్యలో పోసైడాన్ విమానాల కొనుగోలు
- Advanced Light Helicopters – Mk III – HAL అభివృద్ధి చేస్తోంది
👉 నేవల్ ఎయిర్ ఆర్మ్ – భవిష్యత్తులో ప్రపంచ స్థాయిలో భారతీయ శక్తిని ప్రదర్శించే దిశగా పయనిస్తోంది.
భారత నేవీ – ప్రపంచ నౌకా శక్తుల్లో ఒకటి
ప్రస్తుతం భారత నేవీ:
- సుమారు 150+ యుద్ధ నౌకలు
- 16+ సబ్మెరిన్లు,
- ఎయిర్క్రాఫ్ట్ క్యారియర్లు,
- యుద్ధ విమానాలు & డ్రోన్లు కలిగి ఉంది.
ఇవి అన్ని కలిపి భారతదేశాన్ని ఓ సముద్ర యుద్ధ శక్తిగా ప్రపంచంలో నిలబెడుతున్నాయి.
భారత నావికా దళం అనేది దేశ భద్రతే కాదు – దేశ గర్వం కూడా. ఆధునిక టెక్నాలజీ, స్వదేశీ సామర్థ్యం, మరియు అపారమైన శిక్షణతో ఇది భారత తీరాలకు అపరిమిత రక్షణను కలిగిస్తోంది. సముద్రపు అలల్ని చీల్చుతూ, భారత తీరాలపై కనుసాటు వేసే ఈ దళం – దేశానికి ఒక మహోగ్ర గౌరవం.
జై హింద్!