Significance of Gudimallam Temple in Indian Temple Architecture
గుడిమల్లం శివ ఆలయం, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని చిత్తూరు జిల్లాలో తిరుపతికి సమీపంగా ఏర్పేడు మండలంలో ఉన్న ఒక అపూర్వ శైవక్షేత్రం. ఈ ఆలయం విశిష్టత ఏమిటంటే, ఇక్కడ లింగం మానవ లింగాకారంలో ఉంటుంది. పురావస్తు శాఖ అంచనా ప్రకారం, ఇది క్రీస్తు పూర్వం 2 లేదా 3 శతాబ్దాల నాటి ఆలయం. భారతదేశంలో ఇలాంటి విగ్రహాలు చాలా అరుదుగా కనిపిస్తాయి.
ఆలయ విశిష్టత;
గుడిమల్లంలోని పరశురామేశ్వర ఆలయంలోని లింగం, పురుషాంగాన్ని పోలి ఉండటం వల్ల ఇది ప్రత్యేకమైన గుర్తింపు పొందింది. రుద్రుని మూర్తి, యక్షుని భుజాలపై నిలబడి, చేతిలో మేక తలకాయను పట్టుకుని ఉన్న శిల్పం ఈ ఆలయంలో దర్శనమిస్తుంది. విగ్రహంలోని వస్త్రధారణ, తలపాగా, ధోవతి రుగ్వేద కాలాన్ని సూచిస్తాయని శాస్త్రవేత్తలు విశ్లేషించారు.
చరిత్ర మరియు పురావస్తు ప్రాముఖ్యత:
పురావస్తు పరిశోధనల ప్రకారం, ఈ ఆలయం శాతవాహనుల కాలం నాటిది. అయితే, విగ్రహ శిల్పశైలి మౌర్యుల కాలాన్ని సూచిస్తుందని భావిస్తున్నారు. 1908లో బ్రిటిష్ గెజిట్ ఈ ఆలయ వివరాలను నమోదు చేసింది. 1911లో గోపీనాథరావు అనే పురావస్తు శాస్త్రవేత్త ఈ ఆలయంపై పరిశోధనలు చేశారు. ‘రాయలసీమ ప్రసిద్ధ ఆలయాలు’ అనే పుస్తకంలో ఈఎల్ఎన్ చంద్రశేఖర్ రావు ఈ ఆలయ విశిష్టతను వివరించారు.
భౌగోళిక విశేషతలు:
సువర్ణముఖీ నదికి సమీపంలో గుడిమల్లం ఆలయం నెలకొని ఉంది. పురాతన కాలంలో ఇది పల్లపు ప్రాంతంలో ఉండడం వల్ల ‘గుడిపల్లం’ అని పిలువబడేది. కాలక్రమేణా ‘గుడిమల్లం’గా మారింది. ఒకప్పుడు నదీ ప్రవాహం ఆలయంలోకి ప్రవేశించి శివలింగాన్ని తాకేదని స్థానికులు చెబుతారు.
పూజా విధానం మరియు పరిమితులు:
1954లో భారత పురావస్తుశాఖ ఈ ఆలయాన్ని వారి ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. దీని ఫలితంగా సాధారణ పూజా విధానాలు నిలిచిపోయాయి. కానీ 2009లో కొన్ని నిబంధనలతో ఆలయంలో మళ్లీ పూజలు ప్రారంభమయ్యాయి. ప్రస్తుతం పరిమితుల మేరకు అభిషేకాలు, పూజాదికాలు నిర్వహించబడుతున్నాయి.
ఆలయ అభివృద్ధి:
తిరుపతికి సమీపంలో ఉన్నప్పటికీ, గుడిమల్లం ఆలయం అంతగా ప్రచారం పొందలేదు. ముఖ్యంగా సదుపాయాల అందుబాటు లేకపోవడం, పరిపాలనా లోపాలే దీనికి ప్రధాన కారణాలు. 2009లో నాటి కేంద్ర మంత్రి అంబికా సోనీ ఆలయ అభివృద్ధికి హామీ ఇచ్చినా, పూర్తి స్థాయిలో అభివృద్ధి జరగలేదు. ప్రస్తుతం దేవాదాయ శాఖ ఆధ్వర్యంలో ఆలయ అభివృద్ధి పనులు కొనసాగుతున్నాయి.
గుడిమల్లం ఆలయం భారతీయ శైవ సంప్రదాయంలో అపూర్వమైన మహత్యం కలిగిన ఆలయం. ఇది శైవమత చరిత్రకు, పురావస్తు శాస్త్రానికి విలువైన రత్నం. తగిన ప్రచారం, సదుపాయాల కల్పన జరగితే, ఈ ఆలయం దేశవ్యాప్తంగా మరింత ప్రాచుర్యం పొందే అవకాశం ఉంది.
మరిన్ని ఇటువంటి వాటి కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి ను చూడండి.
