అన్నవరం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని తూర్పు గోదావరి జిల్లా, శంకరవరం మండలానికి చెందిన గ్రామం. పిలిస్తే పలికే దైవంగా ప్రసిద్ధి చెందిన శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామి దేవస్థానం రత్నగిరి కొండపై నిర్మించబడింది.
అన్నవరం శ్రీ సత్యనారాయణ దేవస్థానం భారతదేశంలోని ప్రముఖ క్షేత్రాలలో ఒకటి. అనేక తెలుగు వ్యక్తులకు సత్యనారాయణ స్వామి గురించి తెలియని వారు ఉండరు. హిందూ ఆచారం ప్రకారం, కొత్తగా పెళ్లైన జంటలు సత్యనారాయణ స్వామి వ్రతం నిర్వహించాలి; ఇక్కడ చేసే వ్రతం ఇంట్లో చేసినదానికంటే ఎంతో శ్రేష్ఠమైనది.
“అన్నవరం” అనే పేరు “అన్న” అంటే ఆహారం మరియు “వరము” అంటే వరం అని అర్థం. ఈ ప్రాంతంలో ప్రజలు నిరంతరం ఆహారం పంపిణీ చేయడం వలన ఈ పేరు ఏర్పడింది. మరో అర్థం ప్రకారం, “అనిన” అంటే కోరిన మరియు “వరము” అంటే వరం, ఇది శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామిని కోరిన వరాలను అందించే దేవుడిగా సూచిస్తుంది.
ఈ ప్రాంతంలో ప్రవహిస్తున్న పంపా నది స్వామి నిజాయితీకి ప్రతీకగా భావించబడుతుంది. అనేక భక్తులు ఇక్కడ చేరుకుని తమ ఇష్టాలను సాధించడానికి వ్రతాలు నిర్వహిస్తారు.
స్థల పురాణం :
అన్నవరం ఆలయానికి సంబంధించిన పురాణం ప్రకారం, మేరు పర్వతం అనే పర్వతశ్రేష్ఠుడి భార్య మేనక, శ్రీ మహావిష్ణువు గురించి తపస్సు చేసి, విష్ణువు అనుగ్రహంతో ఇద్దరు కొడుకులను పొందుతాడు. వీరిలో ఒకడు భద్రుడు, ఇంకొకడు రత్నకుడు. భద్రుడు శ్రీరామచంద్రమూర్తికి నివాస స్థానం అయిన భద్రాచలంగా మారుతాడు. రత్నకుడు కూడా తపస్సు చేసి మహావిష్ణువు శ్రీ వీర వేంకట సత్యనారాయణ స్వామిగా వెలసిన రత్నగిరి లేదా రత్నాచలం కొండగా మారుతాడు.
ఆలయ చరిత్ర :
1891 సంవత్సరంలో, గోరస గ్రామ ప్రభువు శ్రీ రాజా ఇనుగంటి వెంకటరామరాయణం మరియు ఈరంకి ప్రకాశం అనే బ్రాహ్మణుడు కలలో శ్రీ మహావిష్ణువు దర్శనమిచ్చి, “రాబోవు శ్రావణ శుక్ల విదియ మఖా నక్షత్రములో గురువారము నాడు రత్నగిరిపై వెలుయుచున్నాను” అని చెప్పాడు. ఈ కల ప్రకారం మరునాడు ఇరువురు కలసి, తమకు వచ్చిన కలను చెప్పుకొని, ఖరనామ సంవత్సర శ్రావణ శుక్ల పాడ్యమి నాటికే అందరు అన్నవరం చేరుకున్నారు. అక్కడ స్వామివారి కొరకు వెదుకుతుండగా ఒక అంకుడు చెట్టు కింద పొదలో స్వామి వారి పాదముల మీద సూర్యకిరణములు పడ్డాయి. వెంటనే వారు ఆ పొదను తొలగించి, స్వామి విగ్రహాన్ని రత్నగిరి కొండ పైకి తీసుకొని పోతారు. ఆలా వారు అన్నవరం చేరుకుని స్వామివారి విగ్రహాన్ని కనుగొన్నారు.
ఆలయ నిర్మాణం :
ఈ ఆలయం ప్రత్యేకమైన రథం రూపంలో నిర్మించబడింది, ప్రధాన ఆలయం నాలుగు చక్రాలతో ఉంది. ఇది ద్రవిడ శైలిలో, రెండు అంతస్తులుగా నిర్మించబడింది. కింద అంతస్తులో యంత్రం మరియు స్వామి వారి పీఠం ఉన్నాయి; మొదటి అంతస్తులో శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామి త్రిమూర్తుల రూపంలో (బ్రహ్మ, విష్ణు, శివ) దర్శనమిస్తాడు, అలాగే ఆయన భార్య అనంత లక్ష్మీ అమ్మవారు పక్కనే ఉంటారు.
సుమారు 11 మైళ్ల దూరంలో బంగాళాఖాతం దృశ్యాలతో కొండపై ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించారు. ప్రాథమిక కొండ సముద్ర మట్టానికి 300 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది, శిఖరానికి సరిగ్గా 460 రాతి మెట్లు ఉన్నాయి.
ఆలయ నిర్వహణ:
అన్నవరం ఆలయం ఆంధ్రప్రదేశ్ దేవాదాయ శాఖ ఆధ్వర్యంలో 13 మంది సభ్యులతో కూడిన ట్రస్ట్ బోర్డు ద్వారా నిర్వహించబడుతోంది. ఇది ఆలయ నిర్వహణకు సంబంధించిన వివిధ కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తుంది.
అన్నవరం గిరి ప్రదక్షిణ:
అన్నవరం గిరి ప్రదక్షిణ, ముఖ్యంగా కార్తీక పౌర్ణమి రోజున, సుమారు 11.5 కిలోమీటర్ల మేర రత్నగిరి కొండ చుట్టూ జరుగుతుంది. ఈ ప్రదక్షిణ, తొలిపావంచా నుండి ప్రారంభమై, పంపా సరోవరం వద్ద ముగుస్తుంది. మార్గం మొత్తం పలు పవిత్ర స్థలాలు, జాతీయ రహదారులు మరియు ప్రాంతీయ మార్గాల పక్కన కొనసాగుతుంది, తద్వారా భక్తులు ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం చేస్తూ శారీరక ఆరోగ్యాన్ని కూడా పొందుతారని విశ్వసిస్తున్నారు. ఈ కార్యక్రమంలో భక్తులు స్వామి మరియు అమ్మవార్ల ఉత్సవ మూర్తులను పల్లకిలో తీసుకువెళ్లడం ద్వారా, జై సత్యదేవ నామస్మరణతో ముందుకు సాగుతారు.
ఈ ప్రదక్షిణ సమయంలో, కొండచుట్టూ తిరుగుతూ భక్తులు దేవుని పూజలు చేస్తారు, ప్రత్యేకంగా ఈ మార్గంలో దేవాలయాలు, చెట్ల వృక్షాలు మరియు జాతులూ శరీరానికి ఆరోగ్యకరమైన శక్తులను అందిస్తాయని పండితులు చెబుతున్నారు.
స్వర్ణాలంకరణ:
ఆలయ పునరుద్ధరణలో భాగంగా, నారాయణ గోపురం కలశం, గణేశ్, బాలాత్రిపురసుందరి, సూర్యనారాయణ, శంకర పంచాయత కలశాలు స్వర్ణ పూత పూసుకున్నాయి. ఇది ఆలయానికి మరింత వైభవాన్ని తెచ్చింది.
అనుబంధ ఆలయాలు:
రత్నగిరి కొండపై ఉన్న ప్రధాన ఆలయం తప్పనిసరిగా శ్రీ సీతారాముల గుడి, వనదుర్గమ్మ గుడి మరియు కనక దుర్గమ్మ గుడి వంటి అనుబంధ ఆలయాలను కూడా కలిగి ఉంది.
భక్తుల ప్రత్యేకత:
ఇక్కడ సామూహికంగా వందలాది దంపతులు కూర్చుని ఒకేసారి సత్యనారాయణ స్వామి వ్రతాన్ని నిర్వహించడం ప్రత్యేకంగా ఉంటుంది, ఇది ఒక అందమైన దృశ్యం.
ప్రధాన ఉత్సవాలు:
-కల్యాణోత్సవం (Sri Swamyvari Kalyana Mahotsavam):
ఇది సత్యనారాయణ స్వామి మరియు ఆయన భార్య శ్రీ అనంత లక్ష్మీ మధ్య వివాహాన్ని జరుపుకునే ఉత్సవం. ఈ ఉత్సవం వైశాఖ శుద్ధ ఎకాదశి రోజున ప్రారంభమై, ఐదు రోజుల పాటు జరుగుతుంది. ఇందులో వివిధ సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, ప్రదర్శనలు, మరియు ఊరేగింపులు నిర్వహిస్తారు.
-రథోత్సవం (Rathotsavam):
ఈ ఉత్సవంలో స్వామి విగ్రహాన్ని అందంగా అలంకరించిన రథంలో ఊరేగిస్తారు. ఈ సందర్భంలో భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొంటారు, మరియు ఇది ఒక ఉల్లాసభరితమైన వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తుంది.
-సీతారామ కళ్యాణం:
చైత్ర శుద్ధ నవమి రోజున జరిగే ఈ ఉత్సవం, శ్రీ రాముడు మరియు శ్రీ సీతమ్మ మధ్య వివాహాన్ని జరుపుకుంటుంది.
ప్రయాణ సౌకర్యం:
రైల్వే శాఖ “రత్నాచల్” ఎక్స్‌ప్రెస్ రైలు ప్రవేశపెట్టింది, ఇది విశాఖపట్నం-విజయవాడ మధ్య నడుస్తూ అన్నవరం స్టేషనులో ఆగుతుంది, ఇది భక్తులకు చేరుకోవడంలో సహాయపడుతుంది.
ప్రసాదం:
శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామి ప్రసాదం పవిత్రమైనది మరియు దీనిని స్వామి వారి ఆశీర్వాదంగా భావిస్తారు. భక్తులు ఈ ప్రసాదాన్ని తీసుకుని తమ ఇళ్లలో ఉంచడం ద్వారా అదృష్టం మరియు శ్రేయస్సు పొందుతారని నమ్ముతారు.
అన్నవరం లో చూడవలసిన ప్రదేశాలు:
- శ్రీ సత్యనారాయణ స్వామి దేవాలయం
- తలుపులమ్మ తల్లి ఆలయం
- ఉప్పడ బీచ్
- కుమారరామ భీమేశ్వర స్వామి ఆలయం
- శ్రీ కుక్కుతేశ్వర స్వామి ఆలయం
- తోటల ప్రాంగణం
- పంపా నది దృశ్యాలు
- కంచి కదంబ బృందావనం
- అన్నపూర్ణ ఆశ్రమం
ఇటువంటి మరిన్ని ఆలయాల కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి ను చూడండి.
