శ్రీ చెంగలమ్మ పరమేశ్వరి ఆలయం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని సూళ్లూరుపేటలో కాళంగి నది ఒడ్డున వెలసింది. ఇది చెన్నై, తిరుపతి, నెల్లూరు వంటి ప్రధాన నగరాలకు సులభంగా అనుసంధానించబడింది. భక్తులకు విశ్వాససంపన్నమైన ఈ ఆలయం గొప్ప చరిత్రను కలిగి ఉంది, ప్రత్యేకమైన దేవతారూపంతో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆలయంలో నిర్వహించే ఆచారాలు, వైభవంగా జరుపుకునే ఉత్సవాలు దీని ప్రాముఖ్యతను మరింత పెంచాయి.
చారిత్రక ప్రాముఖ్యత:
- ఈ దేవాలయం నాల్గవ మరియు ఐదవ శతాబ్దాలలో స్థాపించబడింది. మొదట్లో అమ్మవారిని గ్రామ దేవత అయిన “టెంకాలి” అని పిలిచేవారు. కాలానుగుణంగా, భక్తులు ఆమెను చెంగలమ్మగా క్రమం తప్పకుండా పూజిస్తున్నారు.
- ఒకానొక సమయంలో పశువుల కాపరులు పశువులను మేపడానికి తీసుకువెళ్ళేవారు. సాయంత్రం తిరిగి వస్తున్నప్పుడు, కొంతమంది సమీపంలోని కాళంగి నదిలో ఈతకు దిగారు. నీటి ప్రవాహం వేగానికి సుడిగుండంలో చిక్కుకుని కొట్టుకుపోతుండగా, ఒక శిలను పట్టుకుని ఒడ్డుకు చేరుకున్నారు. నీటి ఉధృతి తగ్గిన తర్వాత, అక్కడ అష్టభుజాలతో, వివిధ ఆయుధాలు ధరించి, పాదాల క్రింద రాక్షసుడిని చంపుతున్న దేవి విగ్రహాన్ని చూశారు. పశువుల కాపరి ఈ విషయాన్ని గ్రామ పెద్దలకు తెలియజేయగా, గ్రామస్తులందరూ కలిసి అమ్మవారి విగ్రహాన్ని ఒడ్డుకు తీసుకువచ్చి రావి చెట్టు క్రింద తూర్పు దిక్కుకు తిరిగి ఉంచారు.
- మరుసటి రోజు వచ్చి చూడగా, అమ్మవారి విగ్రహం దక్షిణ ముఖంగా నిటారుగా నిలబడి మహిషాసుర మర్ధిని స్వయంభుగా వెలిసింది.
- అదే రోజు రాత్రి గ్రామ పెద్దకు కలలో అమ్మవారు కనిపించి తాను అక్కడే ఉండాలని అనుకుంటున్నానని చెప్పడంతో, గ్రామస్తులు అమ్మవారికి ఒక చిన్న ఆలయాన్ని నిర్మించారు. అసుర సంహారిణి అయినా శాంత మూర్తిగా కొలువుతీరడం వల్ల “తెన్ కాశీ” (దక్షిణ కాశి) అని పిలిచేవారు.
- కాలక్రమేణా అదే పేరు “చెంగాలి” గా, “చెంగాలి పేట” గా పిలవబడి చివరకు ఆంగ్లేయుల పాలనలో సూళ్లూరు పేటగా మారిందని చెబుతారు.
పురాణ ప్రాశస్త్యం;
ఈ ఆలయంలో శ్రీ చెంగలమ్మ దేవత మూడు మహాదేవతల సంకలనంగా పూజించబడుతుంది:
- ఎడమ భాగం – పార్వతి
- కుడి భాగం – సరస్వతి
- మధ్య భాగం – మహాలక్ష్మి
ఈ త్రిదేవతల సమ్మేళనంతో త్రికాలే చెంగలి అని పిలుస్తారు. ఒక పురాణం ప్రకారం, కొంతమంది పిల్లలు కాళంగి నదిలో ఈ విగ్రహాన్ని కనుగొని, ప్రస్తుత ఆలయ ప్రాంగణానికి తీసుకువచ్చారు.
ఆలయ విశేషాలు:
శ్రీ చెంగలమ్మ ఆలయం తన ప్రత్యేకతలతో భక్తులను ఆకర్షిస్తోంది. ఈ ఆలయం రోజంతా తెరిచి ఉండడం ద్వారా భక్తులకు ఎప్పుడైనా దర్శన సౌకర్యం కల్పిస్తుంది. ఆలయ విగ్రహం తూర్పు దిశగా సముద్రాన్ని చూస్తూ ఉండడం విశేషం. ఈ ఆలయాన్ని ఆంధ్రప్రదేశ్ నలుమూలల నుండి భక్తులు తమ మొక్కులు తీర్చుకునేందుకు సందర్శిస్తారు. ప్రత్యేకంగా, శ్రీహరికోటలో ఉపగ్రహ ప్రయోగాలకు ముందు ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు ఆలయానికి వచ్చి దీవెనలు తీసుకోవడం ప్రత్యేకత. ఆలయ ప్రాంగణంలో 400 సంవత్సరాల పురాతన చెట్టు ఉంది, భక్తులు దీన్ని కోరికలు తీర్చే చెట్టుగా నమ్ముతారు.
ప్రధాన ఉత్సవాలు మరియు ఆచారాలు:
సూళ్ళూరుపేట పేరు ఉద్భవం – ‘సుళ్లు’ సంప్రదాయం
ఈ ఆలయంలో ‘సుళ్లు’ ఉత్సవం ఎంతో ప్రత్యేకమైనది. ఈ ఉత్సవంలో, ఒక మేకను ఒక స్తంభానికి కట్టి గాలిలో తిప్పడం జరుగుతుంది. ఈ సంప్రదాయమే సూళ్లూరుపేట అనే పేరుకు మూలం అయినట్లు చెబుతారు.
తెప్పోత్సవం:
తెప్పోత్సవం అనేది ప్రధాన ఉత్సవం, ఇందులో శ్రీ చెంగలమ్మ విగ్రహాన్ని కాళంగి నదిలో ప్రత్యేకంగా అలంకరించిన పడవలో ఊరేగిస్తారు. ఈ కార్యక్రమం వేలాది మంది భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది.
శ్రీ చెంగలమ్మ ఆలయం కేవలం భక్తి కేంద్రమే కాదు, ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని సాంస్కృతిక మరియు ఆధ్యాత్మిక మహత్యానికి ప్రతీక. దీని విశిష్ట చరిత్ర, ప్రత్యేకమైన దేవత, మరియు వైభవంగా నిర్వహించే ఉత్సవాలతో, ఈ ఆలయం భక్తులను, పరిశోధకులను, మరియు శాస్త్రవేత్తలను ఒకటిగా కలుపుతుంది. భక్తి దర్శనం కోసం లేదా పురాతన సంప్రదాయాలను అనుభవించేందుకు, ఈ ఆలయాన్ని సందర్శించడం నిజంగా ఒక దివ్య అనుభవం.
ఇటువంటి మరిన్ని వాటి కోసం తెలుగు రీడర్స్ భక్తి ను చూడండి.
